Sağlık Çıktılarının Ölçülmesi: QALY ve DALY

Authors : Deniz Tugay ARSLAN, İsmail AĞIRBAŞ

Pages : 99-126

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2017-12-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Sağlığa bağlı yaşam kalitesi ölçümleri son yıllarda sağlık hizmetlerinin değerlendirilmesi için sıklıkla kullanılmaktadır. Uzayan yaşam süreleri bireylerin kronik hastalıklarla beraber yaşamasını zorunlu kılmıştır. Dolayısıyla tıbbi hizmetler sonucu yaşam yılının uzunluğuna sağlanan katkının yanı sıra bireylerin yaşam kalitesinin değerlendirilmesi gereği doğmuştur. Bu durum, yaşam kalitesinin ölçümünü yapabilecek araçların doğmasına sebep olmuştur. Yaşam kalitesinin değerlendirilmesi ile, bir tıbbi uygulamanın ya da alternatifinin başarısı veya başarısızlığı ve o hastalığın yaşam kalitesine yaptığı olumlu veya olumsuz etkiler değerlendirilmeye başlanmıştır. Diğer bir ifadeyle, tıbbi müdahalenin başarısı, hastalık sebebiyle ortaya çıkan ağrı, yeti yitimi ve bireyin bedensel, psikolojik ve sosyal olarak iyilik hali şeklinde değerlendirilir. Ayrıca, sağlık çıktılarının yaşam kalitesi ölçütleriyle değerlendirilmesi alternatif tıbbi müdahaleler arasında kıt kaynakların verimli bir şekilde dağıtılmasına imkan tanımaktadır. Derleme olarak tasarlanan çalışmada, yaşam kalitesini değerlendirmede kullanılan QALY insert ignore into journalissuearticles values(Quality Adjusted Life Year); ve DALY insert ignore into journalissuearticles values(Disability Adjusted Life Years); hesaplamaları  ele alınmıştır. QALY değerlerinin tespitinde literatürde sıklıkla kullanılan genel yaşam kalitesi ölçekleri ve hastalığa özgü yaşam kalitesi ölçekleri incelenmiştir. Son olarak tıbbi tercihlerde fayda ölçümleri değerlendirilmiştir. 
Keywords : Kaliteye ayarlanmış yaşam yılı, sakatlığa ayarlamış yaşam yılı, sağlık çıktıları, tıbbi fayda ölçümleri, yaşam kalitesi