CUSTOMER VERSUS CITIZEN: THE NATURE AND FAILURE OF NEOLIBERAL DEREGULATION

Authors : Aziz TUNCER, Mustafa AYKAÇ

Pages : 335-347

View : 22 | Download : 11

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Dünya savaşından sonra ekonomik kalkınma ve geniş sosyal hizmetler sunumu bağlamında kaydadeğer başarılara imza atan hiyerarşik koordinasyon ve Keynesyen müdahaleci anlayış 1970’lerin başlarında ise idari hantallık, ekonomik kötü performans ve mali açıkların sebebi olarak görülmekteydi. Neoliberal düşünceler üzerine kurulu yeni kamu işletmeciliği bu kötü sonuçların devletin piyasaya müdahalesi sonucu piyasanın dinamizmini kaybetmiş olmasından kaynaklı olduğunu iddia etmekteydi. Ayrıca devletin pek çok kamu hizmetini sunarken tekelci konumundan ötürü hizmetlerin tekdüze olduğunu ve vatandaş taleplerini göz önünde bulundurmadığını oysa bu hizmetlerin özel sektör aktörleri tarafından sunulması durumunda hizmetlerin çeşitleneceğini, hizmet kalitesinin artacağını ve müşteri taleplerine öncelik verileceğini iddia ediyordu. Bu vaadlerin gerçekleşmesinin teminatı olarak piyasa faaliyetlerinin rekabet ekseninde gerçekleşmesini gösteriyordu. 1980lerin başlarından itibaren üstünlük kazanmaya başlayan neoliberal düşüncelerin sonucu olarak yoğun özelleştirmeler ile pek çok kamu mülkiyeti özelleştirilirken daha önce devlet tarafından sunulan çok sayıdaki kamu hizmeti özel sektöre devredildi. Ancak piyasa aktörlerinin temel saiki kar maksimizasyonu idi ve sunulan hizmetler Weberyen dönemin aksine bütün vatandaşlara değil sadece hizmet ücretini ödeyebilenlere sunulmaktaydı. Ayrıca piyasa oyuncuları bir araya gelerek ortak fiyat belirleme veya büyük oyuncular küçük oyuncuları batırma yoluyla piyasaya hükmederek adil rekabetin gereğinden uzak faaliyetler gösterebiliyorlardı ki bu piyasanın kamu yararına zarar verdiği inancını güçlendirmeye başladı. Ayrıca çeşitli hizmetler özel sektöre devredilmiş olmasına rağmen bu alanlarda yaşanan sorunlardan hala devlet sorumlu tutulmaktaydı ve bu devletin meşruiyetini zayıflatmaktaydı. Devletin piyasadan çekilmesi sonucu ortaya çıkan düzenleme açığı devletin sürece dâhil olmasının gerekliliğini gösterdi ki bu makale devletin düzenleyici rollerle piyasaya tekrar dönmesini gerektiren dönemi ve bu dönemin arka planını anlatmaya çalışmaktadır.
Keywords : Neoliberalizm, Yeni Kamu İşletmeciliği, Kamu Hizmetleri, Özelleştirme, Piyasa Başarısızlığı