PRAXİS OKULU TEORİSYENLERİNİN BÜROKRASİ SORUNUNA YAKLAŞIMI

Authors : Sanem YAMAK

Pages : 330-353

View : 21 | Download : 25

Publication Date : 2023-09-28

Article Type : Research Paper

Abstract :20. yüzyılda sınıfsız ve devletsiz bir topluma geçiş amacıyla tesis edilen “sosyalist” rejimler, bürokrasinin ortaya çıkışı ve toplumun geri kalanı üzerinde tahakküm kurması ile sonuçlanmıştır. Bu durum sosyalist/Marksist siyaset teorisyenlerini bürokratikleşme sorununun nedenleri ve çözümü için bir arayışa sevk etmiştir. Bu çalışma, Sosyalist/Marksist hümanizm olarak bilinen yaklaşımın Yugoslavya versiyonu olan Praxis Okulu teorisyenlerinin bürokrasi soruna dair değerlendirmelerini, Praxis Dergisi’ndeki yazılarını temel alarak incelemiştir. Praxis Okulu’na göre bürokratikleşmenin sebepleri iktisadi gerilik, demokratik geleneğin yokluğu ya da zayıflığı, “öncü parti”nin örgütlenme ilkeleri ve yapısı ile işçi sınıfının yönetimi eline almasını engelleyen kültürel zayıflıklarıdır. Bürokratikleşme sorunu karşısında Praxis Okulu teorisyenlerinin çözüm önerileri ise parti içi demokratikleşme, mülkiyetin ve siyasal karar alım süreçlerinin toplumsallaştırılması, özyönetimin toplumun her alanını kapsayacak şekilde uygulanmasıdır. Onlara göre sosyalizm yabancılaşmanın sona erdiği bir an değil, bir süreçtir. Bu nedenle sosyalist rejimlerde bürokratikleşme gibi yabancılaşma semptomlarının ortaya çıkışıyla ayrıca mücadele edilmelidir
Keywords : Praxis Okulu, Sosyalist Marksist Hümanizm, Bürokrasi, Sosyalizm