Kant’ın Ahlak Eğitiminde Maksimin Yeri

Authors : Tufan ÇÖTOK

Pages : 147-166

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2014-01-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahlaki eğitimin nasıl olması gerektiğine dair önemli bir tartışma, 18. yüzyıl filozofu Kant tarafından yapılmıştır. O, Konisgberg’de uzun yıllar bu eğitimin temel esaslarını içeren dersler vermiştir. Bu derslerde Kant, ahlaki eğitimin “maksim”lere dayanması gerektiğini savunmuştur. Bu durumda maksimin Kant’ta ne anlama geldiği, onun ahlak eğitiminin anlaşılması için temel olacaktır. Ona göre maksim, istemenin öznel ilkesidir ve bu isteme “istemenin nesnel ilkesi” şeklinde tanımlanan yasaya uygun olduğu müddetçe ahlaki açıdan onaylanacaktır. O halde ahlak eğitiminde kişiye kazandırılması gereken temel değer maksimler ve bu maksimlerin nasıl yasa ile uyum içerisinde olacağıdır. Diğer taraftan maksimlerin nasıl elde edildiği de bir problemdir. Bunun için doğrudan Kant’ın yaşamı, kendisinden önce gelen filozofların onun üzerindeki etkisi ve bizatihi felsefesi soruşturma konusu yapılmıştır. Maksimler, önceki filozofların ve yaşamının etkisi göz ardı edilmeksizin onun felsefesinin orijinal bir kısmıdır ve günümüzde aktüel olmasını sağlayan önemli bir yaklaşımdır. Son olarak Kant, ahlak eğitimini nasıl mümkün gördüğü dört ilke aracılığıyla ortaya konulmuştur: a); Maksimlerin öğretilmesine erken yaşlarda başlanmalıdır; b); Eylemin değeri ödül ve cezaya göre değil, maksime uygunluğuna göre belirlenmelidir; c); Ahlaki eğitim disiplin üzerine değil, maksimler üzerine oturtulmalıdır; d); Ahlaki eğitimin maksimler aracılığıyla kazandırılması son derece güçtür. Bu güçlük ebeveyn ve öğretmenler için büyük bir kavrayış ve anlayış gücü talep eder.
Keywords : Kant, ahlak eğitimi, maxim, disiplin, ödev, yasa