Bir Yurttaş Yetiştirme Denemesi: Sokrates ve İdeal İnsanı

Authors : Sena COŞĞUN

Pages : 68-80

View : 22 | Download : 14

Publication Date : 2015-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Felsefe tarihinde fikirleri ile eylemleri tezat oluşturan pek çok filozof olmasına rağmen, ölüm karşısında dahi fikirlerinden taviz vermeyen filozoflar da vardır. Kuşkusuz bu filozoflardan en meşhuru, başta Platon olmak üzere asırlar boyu bir çok düşünüre ilham kaynağı olmuş Sokrates`tir. ` Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir ` sözü ile tanınan Sokrates, sofist geleneğin içinden gelmekle beraber ona karşı çıkar. Sofistlerin doksa`sına karşı episteme`yi savunan filozof, gerçek bilginin evrensel olduğunu savunur. Ona göre bilgi bir ve tektir. Üstelik tek tek her bireyin özünde bulunur. Yapılması gereken, uygun eğitim metotlarını kullanarak bu özü ortaya çıkarmaktır. Doğru bir toplumsal düzen ancak bu özü ortaya çıkarabilmiş ideal yurttaşlardan oluşabilir. Sokrates, M.Ö. 399 yılında ölüme mahkûm edildiğinde Atina demokrasisinde yer alan ve yönetimde söz sahibi olan, özündeki erdemden bihaber yurttaşlara alaycı okları ile saldırmış ve bu konudaki fikirlerini açık sözlülükle dile getirmiştir. Sürgün ya da para cezası gibi bir tercih hakkı varken, devleti ile arasında yapıldığını savunduğu hayali bir sözleşmeye bağlı kalmak adına ölümü seçmiştir. Platon’un Sokrates’in Savunması ve Kriton adlı eserlerinde ayrıntılarını verdiği dâvâsı, yurttaşlık felsefesinin en önemli metinleridir ve Sokrates’in ölümünden yüzyıllar sonra Aydınlanma Çağı Avrupası’nda filozoflara ilham kaynağı olacak, toplum sözleşmelerinin prototipini oluşturacaktır.
Keywords : Yurttaşlık Felsefesi, Toplum Sözleşmesi, Kriton, Sokrates`in Savunması, Mayotik Metot, Didaktik Metot, Sokratik Yöntem