GECİKMELİ DİFERENSİYEL DENKLEMLERiN ÇÖZÜMÜNDE ORTALAMA YONTEMI

Authors : ÖMER GÖZÜKIZIL, İSMAİL ÖZTÜRK

Pages : 67-71

Doi:10.16984/saufbed.94420

View : 22 | Download : 14

Publication Date : 2004-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Günlük hayatta gecikme kaçınılmaz bir sonuçtur. Kullanılan herhangi bir fıziksel sistemde mutlaka, saniyelerle bile olsa bir gecikme o luşmaktadır. Bazı sistemlerde bu gecikme mikrosaniyelerle ifade edilse de, sonuçta bir gecikme sürecine bağlıdır. Etkiyi veren oyancı xinsert ignore into journalissuearticles values(t);, yinsert ignore into journalissuearticles values(t); tepkisiyle sonuç bulur. Buradaki t zamanı, h ise gecik meyi ifade etmek üzere yinsert ignore into journalissuearticles values(t); tepkisi xinsert ignore into journalissuearticles values(t-h); uyarıcrsına eşit olur. Daha kapsamlı sistemlerde gecikme birden fazla da olabilir. Matematiksel ifadelerle aşağıdaki gibi bir başlangıç değer problemi ele alınırsa; x`insert ignore into journalissuearticles values(t); = finsert ignore into journalissuearticles values(t, xinsert ignore into journalissuearticles values(t);); t � t0 xinsert ignore into journalissuearticles values(t); = x0 xo başlangıç değerini, to başlangıç noktasını belirtir. Xo ve t0 reel sabit sayılardır. Eğer t noktasındaki bir çözümün değişim oranı yalnızca t noktasındaki çözüme değil , aynı zamanda t` den farklı değerlerdeki çözüme ve çözümün türevlerine bağlı ise buna fonksiyonel diferansiyel denklem veya sapmalı argümentli diferansiyel denklem adı verilir. Bu ç a l ı şmada sapma argü mentli diferansiyel denklemlerin sınıflanndan biri olan gecikmeli diferansiyel denklemler ve çözüm yöntemlerinden biri olan ortalama yöntemi incelen miştir.
Keywords :