İCMÂ TEORİSİ VE BÂKILLÂNÎ’NİN ETKİSİ

Authors : Taha NAS

Pages : 17-53

Doi:10.17335/sakaifd.219870

View : 22 | Download : 17

Publication Date : 2014-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, ilk dönem usûlcülerinden Bâkıllânî’nin icmâ anlayışı, kendisinden önceki iki usûlcü Şafiî ve Cessâs ile sonraki iki usûlcü Cüveynî ve Gazzâlî’nin görüşleri de dikkate alınarak incelenmiştir. Böylece Bâkıllânî’nin görüşleri ile birlikte ilk dönemlerde icmâın gelişimi bir nebze ortaya konulmaya çalışılmıştır. Hanefî usûlcü Cessâs’tan sonra kelamcıusûlcü olarak ilk defa icmâı geniş bir şekilde ele alan Bâkıllânî, aynızamanda icmâıilk tanımlayan usûlcüllerden biri olmuştur. Daha sonra icmâın gerçekleşmesinin imkânını tartışmış ve bunun mümkün olduğunu, ilk dönemlerde bunun sabit olduğunu ve icmâın imkânını ve sübutunu reddedenlerin iddialarının geçersizliğini ifade etmiştir. İcmâın hücciyyetinin delillerinin akli değil, naklî olacağını söylemiş ve bu bağlamda Kur’an’dan bazı ayetleri ve bazı hadislerin ortak manasını delil olarak aktarmıştır. Ayrıca icmâın gerçekleşmesinin şartlarını, geçerli olduğu alanları ve diğer bir takım fer’î meseleleri incelemiştir.
Keywords : İcmâ, Bâkıllânî, Şâfiî, Cessâs, Cüveynî