ŞEYHÜLİSLAM SÂDEDDİN EFENDİ’NİN FETVALARI ÇERÇEVESİNDE OSMANLI HUKUKUNDA KAZAÎ HÜKMÜN KAYNAKLARI

Authors : Süleyman KAYA, Osman GÜMAN, Rabia SALUR

Pages : 141-164

Doi:10.17335/sakaifd.470945

View : 23 | Download : 15

Publication Date : 2018-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede Şeyhülislam Sâdeddin Efendi’nin fetvaları çerçevesinde Osmanlı Hukukunda yargı kararının kaynaklarını tespite çalıştık. Yargı kararlarına şekil veren tespit ettiğimiz kaynaklar; fetva, sultanın iradesi, örf, kadı’nın takdiri ve vâkıfın şartıdır. Osmanlı ilmiyesi, kadıların Hanefi fıkıh geleneği içerisindeki fetvaya esas kabul edilen görüşle hüküm vermeleri ilkesini benimsemiştir. Osmanlı Hukukunun yazılı kısmını oluşturan sultanın iradesinin de yargı kararının önemli bir kaynağı olduğunu belirtmek gerekir. Bu iki temel kaynağın dışında kadı’nın takdir yetkisi ve örfün de özellikle dava konusu meselenin tespiti noktasında tali de olsa yargı kararlarına kaynaklık ettiklerini söyleyebiliriz. Vâkıfın şartı ise bir mülkünü vakfeden şahsın, ilgili vakfa dair şartları belirlemeyle sınırlı olarak bir nevi kadı’nın vereceği hükmü belirlemesi olarak görülebilir. 
Keywords : Kazaî hüküm, Sâdeddin Efendi, Osmanlı Hukuku, Fetva, Sultanın İrades