Tenzih Bağlamında Hüsün-Kubuh Meselesine Bir Bakış

Authors : Bahtiyar KADAYIF

Pages : 143-171

Doi:10.17335/sakaifd.673149

View : 23 | Download : 16

Publication Date : 2020-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hüsün-kubuh meselesi insanların fiilleri ve Allah’ın şeriatı bağlamında değerlendirilen konulardan biridir. Çalışmada hüsün-kubuh konusunun kökenleri üzerine ve kelâm ekollerinin konu hakkındaki görüşleri tenzih bağlamında değerlendirilmiştir. Hüsün-kubuh meselesinde erken dönem kelâmından müteahhirûn dönem kelamına kadar birçok görüş mevcuttur. Bunlardan Eşʿarî ve Mâtürîdîlik ile Muʿtezile üzerine mukayeseli bir analiz konunun daha sağlıklı anlaşılmasında yararlı olacaktır. Araştırmada itikâdî mezheplerin temel görüş ve dayanaklarına kendi kaynaklarından referans vererek ulaşılmıştır. Hüsün-kubuh konusunda genel olarak kelam ekolleri varlığı Allah’ın bilgisi ile eş değer kılarak okuyan Ehl-i Hadis anlayışı ve Allah’ın insana doğru ile yanlışı ayırt edebilecek kudreti verdiği araç olan akıl ile de bilinebileceğini savunan Ehl-i Rey tarzında yaklaşmışlardır. Ancak aklın iyi ya da kötü konusundaki öncülleri ile vahyin öncülleri arasında bir ayrım yapmanın muhtemel sonuçlarından hareketle Ehl-i Reyin düşüncesinin daha tutarlı olduğu düşünülebilir. 
Keywords : Kelâm, Hüsün kubuh, Tenzih, Ehl i Rey, Ehl i Hadis