İletişim Bozuklukları Bağlamında Erken Okuryazarlık Becerileri Üzerine Genel Bir Bakış

Authors : Ahsen ERİM, Mert KILIÇ

Pages : 313-326

Doi:10.47115/jshs.1074836

View : 18 | Download : 6

Publication Date : 2022-08-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmada, iletişim bozuklukları bağlamında erken okuryazarlık becerilerinin incelenmesine yönelik güncel bilgilerin sentezlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada geleneksel derleme yöntemi kullanılmıştır. İnceleme kapsamında dil, konuşma ve işitme alanlarında sorun yaşayan çocukların erken okuryazarlık becerilerinin değerlendirilmesine ilişkin alan yazın taraması gerçekleştirilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, farklı dil ve konuşma bozukluklarına sahip çocukların erken okuryazarlık becerilerinin farklı bileşenleri için risk altında oldukları görülmüş hem dil hem de konuşma becerilerinde sorun yaşayan çocukların yalnızca konuşma bozukluğu yaşayan veya tipik dil-konuşma gelişimi gösteren akranlarına kıyasla erken okuryazarlık becerileri açısında daha çok risk altında olduklarına ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Ayrıca işitme kayıplı çocukların, normal işiten akranlarına kıyasla daha fazla dil bilgisel hata ve daha farklı bir biçimbirim edinme sırası gösterdiklerine dair bulgulara rastlanmıştır. Bunlarla birlikte, işitme kayıplı çocukların işitsel sinyallere eksik veya bozulmuş erişime sahip olmaları neticesinde fonolojik farkındalık becerilerinde güçlükler yaşadıkları görülmüştür. Sonuç olarak, erken okuryazarlık becerilerinin ileri dönemdeki okuma performansı üzerindeki öngörücü rolü göz önüne alınınca bu konudaki eksikliklerin erken dönemde belirlenmesinin, iletişim bozukluğu yaşayan çocukların olası akademik güçlüklerini en aza indirebilmek açısından oldukça önemli olduğu söylenebilir. İletişim bozukluğu olan çocukların erken okuryazarlık becerileri açısından erken dönemden itibaren değerlendirilmeleri ve desteklenmeleri önerilmektedir.
Keywords : Dil ve konuşma bozukları, Erken okuryazarlık, İletişim bozuklukları, Okuma Yazmaya Hazırlık