Doğu Nazım Sanatı Hakkında Bir Çalışma (Şeyh Ahmed İbn-i Hudaydad Tarazî- Fünûnü’l- Belâga)

Authors : Metin HAKVERDİOĞLU, İslam JEMENEY

Pages : 97-114

Doi:10.18498/amauifd.63622

View : 23 | Download : 14

Publication Date : 2015-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk edebiyatı veya divan edebiyatı adını verdiğimiz edebî dönem yalnızca Batı sahasında, Anadolu’da, gelişmiş değildir. Bu edebiyat; Arap, Fars ve Türk halklarının yüzlerce yıllık ortak aklının ve estetik zevkinin bir ürünüdür. Bu ortaklık, kimi zaman bir dilin zenginleşmesi kimi zaman da bir diğer dilin zayıflaması olarak sonuç vermiştir. Doğu Türklerinin divan edebiyatına katkıları oldukça önemlidir. Bu konu Batı Türkçesi ile Doğu Türkçesi arasındaki coğrafî ve siyasî engellerden dolayı yeterince araştırılmamıştır. İşte Doğu nazım sanatının teorisi hakkında ilk çalışmanın tarihi esasları bu anlamda önemli bir eksikliğe parmak basmaktadır. Şeyh Ahmed ibn-i Hudaydad Tarazî’nin Fünûnü’l-Belâga adlı eseri, Doğu Türklerinin nazım sanatı teorileri hakkında bizlere bir fikir vermektedir. Bu eser, Arap, Fars ve Türk şiirinin temellerini ve sanat anlayışlarını ortaya koymaktadır. Eserin içeriği hakkındaki bu çalışmamız, devrin edebî ve fikrî gelişmesini özetlemesi yönünden önem arz etmektedir. Bu çalışma ile, aruz vezninin gelişimi kısaca ele alınmıştır. Ayrıca edebî sanatlar ve Türk şiir sanatının teorisi hakkında ilk düzenli bilgileri bir araya getiren Ahmed Tarazî’nin Fünûnü’l- Belâga adlı eseri tanıtılmıştır.
Keywords : Doğu Şiir Sanatı, Şeyh Ahmed İbn i Hudaydad, Fünûnül Belâga, Şiir Dili, Klasik Türk Şiiri