Sünenü’t-Tirmizî’ye Kaynaklık Bakımından İmâm Buhârî’nin Eserleri (Tahrîc ve Değerlendirme)

Authors : Üzeyir DURMUŞ

Pages : 447-468

Doi:10.18498/amauifd.504008

View : 23 | Download : 14

Publication Date : 2018-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :İmam Tirmizî, Sünen’inde İmâm Buhârî’den hadîsler ve görüşler rivâyet etmektedir. Sünenü’t-Tirmi ẕ î ’de, Tirmizî’nin doğrudan Buhârî’den rivâyet ettiği 39 ve Buhârî tarafından da rivâyet edildiğini belirttiği 5 hadîs bulunmaktadır. Bu hadîsler Sünenü’t-Tirmi ẕ î ’deki 3956 hadîsin yaklaşık %1’ine tekabül etmektedir. İlgili hadîslerin Buhârî’nin günümüze ulaşan eserlerinde taranması sonucunda, 31 tanesinin kısmen veya tamamen bu eserlerde yer aldığı, 13 tanesinin ise bu eserlerde bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu 31 rivâyetin 20 tanesi tam olarak, 11 tanesi ise kısmen bu eserlerde yer almaktadır. Kısmen veya tamamen örtüşen rivâyetler bir arada değerlendirildiğinde Sünenü’t-Tirmi ẕ î ’deki 31 rivâyetten 18 tanesinin et-Târî ḫ u’l-kebîr ’le, 11 tanesi nin el-Câmi ʿ u’s- ṣ a ḥ î ḥ ’le, 4 tanesinin el-Edebü’l-müfred ’le, 3 tanesinin Halku ef ʿ âli’l- ʿ ibâd ’la ve 3 tanesinin de et-Târî ḫ u’ ṣ - ṣ aġîr’ le uyumlu olduğu görülmektedir. Anlaşıldığı üzere Tirmizî tercihini genellikle el-Câmi ʿ u’ ṣ - ṣ a ḥ î ḥ kitabına giremeyen rivâyetlerden yana kullanmıştır. Tirmizî’nin tercih ettiği bu rivâyetleri içermesi muhtemel kitapların bir kısmı günümüze ulaşamadığı için Tirmizî’nin Buhârî’den naklettiği rivâyetlerin birçoğunun o eserlerde yer alıp almadığını, dolayısıyla Buhârî’nin o rivâyetleri kitaplarında rivâyet etmeyi tercih edip etmediğini doğrudan tespit etme imkânımız bulunmamaktadır.
Keywords : Hadîs, Tirmizî, Sünen, Buhârî, Rivâyet