İnsanın Onuru mu? Mükerremliği mi? Biyoetikte İnsanın Değerinin Temellendirilmesine Yönelik Bir Analiz

Authors : Nurten Zeliha ŞAHİN

Pages : 229-258

Doi:10.18498/amailad.698420

View : 19 | Download : 19

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan onuru, uluslararası insan hakları belgelerinde insanı koruyucu evrensel bir değer olarak geçmektedir. İnsan onuru dokunulamaz mutlak bir hak olması ile birlikte insanın özerk seçimleri bu onurun belirleyicisi olarak öne çıkmıştır. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler karşısında özerkliği bulunmayan veya kullanamayan insan açısından bu kavramın çokta yeterli bir koruyuculuğu olmadığı görülmektedir. Buna karşılık insana yüklenen mükerremlik vasfının, insanın sadece insan olmasıyla saygınlığını temel alan bir kavram olduğu söylenebilir. Mükerremlik Kur’an da âdemoğluna verilen bir vasıftır. Bu yönü ile İslam Hukukunda bu kavram, insan türüne yüklenen ve dokunulamaz, değiştirilemez olan bir vasfın ifadesi olarak ele alınmış ve ona normatif bir içerik kazandırılmıştır. Bu vasıf, biyolojik yaşamın hangi evresinde olursa olsun bütün insanları ve canlı olsun olmasın insan bedenini koruyucu içeriğe sahiptir. Çünkü insanoğlu diğer yaratılmışlar arasında akıl, irade, bilinç sahibi tek varlıktır. Bu yönü ona kendi varlığını yaratıldığı şekli ile koruma sorumluluğu yüklemektedir. Bu nedenle insana yaklaşım, her türlü dini inanç ve ahlaki tutumundan bağımsız olarak bu mükerremliğini koruyacak şekilde olmalıdır. Bu çalışma, mükerremliğin, İslam Hukukunda içeriği tanımlanmış şekli ile biyoetik ikilemler karşısında insan türünü kapsayıcı ve koruyucu bir niteliğe sahip olduğunu göstermeyi amaçlamıştır.
Keywords : İslam Hukuku, Biyoetik, Mükerremlik, İnsan Onuru, Muhteremlik