Biyoiktidar Kavramı ve Ötekileştirmenin İki Kadın Karakterde Temsili `Meryem Ana ve Berfo Ana`

Authors : Lütfiye BOZDAĞ

Pages : 152-171

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2013-12-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede iki imge, iki kavram ile birlikte ele alınmaktadır. İki kadın imgesinden biri, 2000 yıl öncesinde yaşayan Mesih İsa’nın annesi Meryem Ana diğeri ise; 12 Eylül 1980 askeri darbe dönemi sonrasında gözaltında kaybedilen, işkenceden geçirilen, öldürülen evlatlarının akıbetini sormak için bir araya gelen bir “Cumartesi Annesi”; Berfo Ana. Meryem Ana ve kucağında ölü İsa anlamına gelen “Pieta”, sanat tarihi boyunca acı çeken, haksızlığa uğrayan, katledilen kadın ve çocukların sembolü olmuştur. Gözaltına alındıktan sonra kaybolan ve kendisinin izine karakolda, hapishanede hiçbir yerde rastla- namayan oğlunu arayan Berfo Ana, oğlunun akıbetini öğrenmek için verdiği mücadeleyle sembol olmuş bir Cumartesi annesidir. Kavramlar ise “biyoiktidar” ve “ötekileştirme”. Foucault, biyoiktidar’dan bir iktidar teknolojisi olarak söz eder. İktidarın tek tek bedenler üzerinden toplumu disipline ettiğini ve kontrol ettiğini söyler. Ötekileştirme, iktidarın çoğunluğu baskı altında tutmak için toplumu kategorize ederek belli sınırlar içerisine alması ile dayattığı parçalanmışlıktır. Bu durum “öteki”nin reddine, linç edilmesine, yok edilmesine kadar gidebilir. Tıpkı Mesih İsa ve Berfo Ana’nın oğlu Cemil’e yapılanlar gibi. 17. yüzyıldan itibaren ortaya çıkan ancak Foucault tarafından 20. yüzyılın sonların- da yeni bir iktidar biçimi olarak temellendirilen“biyoiktidar” kavramı, bedeni yönetmeyi seçen yeni bir tahakküm biçimi olarak günümüzde varlığını yoğun bir şekilde hissettirmektedir. Bu makalede biyoiktidarı, iki kadın karakterin yaşadıkları ötekileştirmeyi imge üzerinden sürmeye çalışacağız. 
Keywords : Orta Çağ, Resim Sanatı, Grotesk, Mehmed Siyah Kalem