Cumhuriyet Dönemi Özgün Baskıresmi İçinde Litografi (Taşbaskı) Sanatının Gelişimi

Authors : İsmail Keskin

Pages : 123-145

Doi:10.20488/www-std-anadolu-edu-tr.394022

View : 22 | Download : 11

Publication Date : 2017-12-01

Article Type : Review Paper

Abstract :L i tograf i insert ignore into journalissuearticles values(ta ş baskı);, i mgeler i n ve yazıların ka ğ ıda çalı ş ır g i b i ta ş yüzey i ne resmed i lmes i ne olanak tanıyan b i r baskıres i m tekn iği d i r. D iğ er baskı tekn i kler i ne göre daha iş levsel yapısı, görsel etk i zeng i nl iği ve hızlı basım olanaklarıyla i cadından kısa süre sonra bütün dünyaya yayılmı ş tır. Fazla zaman geçmeden ülkem i ze, İ stanbul’a da get i r i lm iş t i r. Avrupalıla ş ma i dealler i n i n ba ş lamasıyla, Osmanlı’nın son dönemler i nde ülkem i ze g i ren tekn i k, halk h i kayeler i n i n görselle ş t i r i lmes i nde öneml i b i r araç olmu ş tur. Tasv i r i n yasak sayılması, l i tograf i n i n i mkanlarında güzel yazı gelene ği yle bütünle ş m iş sey i rl i k res i mler i le yıkılmı ş , batılı res i m anlayı ş ının ba ş langıcı n i tel iği ndek i res i mler yaygınla ş mı ş tır. 1800’ler i n sonlarında yurt dı ş ına e ği t i m i ç i n gönder i len yetenekl i asker ö ğ renc i ler, Avrupa resm i n i ö ğ ren i p İ stanbul’a döndükler i nde Türk topraklarında akadem i k sanat e ği t i m i ve baskıresm i n kurumsalla ş masına öncülük etm iş lerd i r. Osman Hamd i Bey’ i n Kurdu ğ u Sanay i - i Nef i se Mekteb i Al i s i akadem i k sanat e ği t i m i n i n i lk öneml i kurumu olmu ş , Harp Okulu’nda Hoca Al i Rıza Bey l i tograf i y i ö ğ reterek Türk i ye’de akadem i k baskıresm i n temeller i n i atmı ş tır. 1936’da ülkem i ze davet ed i len Fransız sanat e ği t i mc i s i Leo- pold Lévy Akadem i ’de, l i tograf i donanımını da bünyes i nde barındıran i lk özgün baskıres i m atölyes i n i kurmu ş tur. C i dd i iş leyen b i r l i tograf i atölyes i i se ancak 1950’l i yıllarda yürürlü ğ e g i rm iş t i r. Bu ara ş tırmada, akadem i k anlamda i lk sanatsal l i tograf i ler i n ortaya çıkı ş ı, İ stanbul ve Anadolu’da sanat e ği t i m i kurumlarında atölyeler i n yaygınla ş ması, 1960’lı yılların ba ş ından i t i baren i vme gösteren özgün baskıres i m i ç i nde, l i tograf i n i n gel işi m hareketler i , öncü sanatçılar ve sanat e ği t i m i kurumlarının tekn iği ya ş atma çabaları ele alınacaktır. 
Keywords : Litografi, Taş Baskı, Özgün Baskıresim