İş Modeli Kavramını Tanımlama ve Strateji Kavramı ile Farklılıklarına Yönelik Bir Araştırma

Authors : Aykud Alp BERK, A Kadir VAROĞLU

Pages : 95-118

Doi:10.17134/sbd.17713

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma ile literatürde iş modeli kavramının kabul görmüş ortak bir tanımlaması nın olmadığı, tanımlardaki temel vurguların farklılıklar gösterdiği ortaya konulmuştur. Tanımlardaki temel vurgular hipotez, mantıksal hikâye, roller ve ilişkiler, kavramsal çerçeve, bütünsel bir plan, mimari yapı, iş yapma mantığı, rekabet avantajı ve teknolojideki değerin dönüştürülmesi aracı başlıklarında üst anlam kategorilerinde toplanarak kavramın kapsamı belirlenmiştir. Bunun sonucunda da ortak bir tanım geliştirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca literatürde yer alan tanımların içerik analizi yapılmış ve iş modeli bileşenleri olarak; değer yaratma, değer yakalama, sistem yaklaşımı, değer önermesi, iş yapma mantığı ve hedef müşteri belirlenmiştir. Her bir kelimenin kullanım sıklıkları ait olduğu bileşende toplanarak bileşenler arasında sıralama yapılmıştır. Buna göre değer yaratma %27, değer yakalama %21, değer önermesi %16, hedef müşteri %8 oranında pay almışlardır. Kavramın esasını oluşturan sistem yaklaşımı %16, iş yapma mantığı ise %12 oranında pay almıştır. Teorik olarak gelişmekte olan kavramın değer zinciri, kaynak bağımlılığı bakışı, işlem maliyetleri teorisi, Schumpeteryen yenilikçilik, sistem teorisi, stratejik ağ teorisi ve gelir modeli gibi farklı yaklaşımlarla ilişkileri incelenmiştir. Strateji ve iş modeli kavramlarının birbirini tamamladıkları; iş modellerinin stratejiden bağımsız olarak ele alınamayacağı ve iş modelinde başarılı olunmasının stratejik seçimlere bağlı olduğu görüşüne varılmıştır. İçerik analizinde stratejinin alanına giren değer yakalama bileşeninin %21 pay ile ikinci sırada olması, iki kavramın birbirlerini tamamladıkları görüşünü desteklemiştir.
Keywords : İş Modeli, İş Modeli Tanımı, Strateji, İçerik Analizi, Yoshikoder Programı