BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NIN SONUNDA KAFKASYA'DA OSMANLI-ALMANYA ÇATIŞMASI VE OSMANLI-ALMAN PROTOKOLÜ (23 Eylül 1918)

Authors : Vasif GAFAROV

Pages : 99-144

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2017-12-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede Birinci Dünya Savaşı'nın son aşamasında Kafkasya'ya, özellikle Azerbaycan'a münasebette Osmanlı ve Almanya imparatorlukları arasında meydana gelen anlaşmazlıklar, çelişkiler ve çatışmalar ve bunların sonucu olarak 1918 yılı 23 Eylül tarihinde Berlin'de imzalanan Osmanlı-Almanya Protoloku incelenmiştir. 1918. yılın yazında Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Osmanlı İmparatorluğu'ndan askeri yardım alıp kendi başkenti olan Bakü'yü Bolşevik-Taşnak ittifakından kurtarmak uğruna verdiği mücadele Bakü petrolünün dünya savaşında oynadığı rolle ilgili olarak uluslararası içerik arz etti. Kafkas İslam Ordusu'nun Bakü yönünde askeri operasyonlara başlaması Rusya ile birlikte Almanya tarafından da sert tepki ile karşılandı. Almanya Osmanlı Devleti ile müttefik olmasına rağmen, 1918 Ağustos 27-de Rusya ile ayrılıkçı sözleşme imzalasa da sonuçta Osmanlı Devleti ile protokol imzalayarak, Azerbaycan'daki üstünlüğünü tanımaya mecbur oldu.
Keywords : Kafkas İslam Ordusu, Bakü petrolü, Bakü meselesi, Osmanlı Rusya çatışması, Osmanlı Almanya çatışması, 27 Ağustos anlaşması, Osmanlı Alman protokolü