ESKİÇAĞ’DA DENİZ TİCARETİNDE CAMIN META OLARAK KULLANIMINA GENEL BİR BAKIŞ

Authors : Ayşegül SOSLU

Pages : 259-297

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2022-06-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmayla Eskiçağ’da deniz ticaretinin önemli bir alım-satım metası olan camın, farklı lokasyonlarda ticaretinin yapıldığını kanıtlayan arkeolojik veriler tanıtılmıştır. Buradaki amaç MÖ II. binyıldan MS IV. yüzyıla dek deniz ticaretinde aktif bir şekilde rol alan toplumların cam ticaretini gerçekleştirdikleri rotaları belirleyerek bu ticaretin sevkiyatını sağlayan batıklar ve batıklarda bulunmuş camlar hakkında bilgi vermektir. Ticaret anlayışı günümüzdeki gibi Eskiçağ’da da çeşitli maddelerin alım-satımıyla ilgili bir faaliyet olarak yapılmaktadır. Temel ticaret mallar arasında vitrifiye malları şeklinde tanımlanan fayans, frit ve cam buluntuları yer almaktadır. Konumuz açısından cam ve cam eserler ise deniz ticaretindeki aktivasyonun önemli bir metası olarak görülmektedir. Yapısal olarak bu tipteki kırılgan eserlerin Akdeniz, Ege ve Karadeniz kıyılarına dek ticaretinin yapılması, hedef toplumların sosyo-ekonomik ve kültürel bakımdan cam kullanımıyla olan ilişkisini ortaya çıkarmaktadır. Bu kapsamda incelenmiş Uluburun, Gelidonya, Sanguinaires, Pozzino, Antikythera, Tradeliere, Mljet, Grado, Ouest-Embiez, Iulia-Felix, Porticco, Mellieha ve Ognina cam ticaretinin önemli batıkları arasındadır. Batıklarda yarı-bitmiş mamül olarak cam külçeler, boncuk, bardak/fincan, kase, tabak, şişe ve cam levha tespit edilmiştir. Kırmızı, mavi ve mavimsi-yeşil camlar ile renksiz camlar, popüler olarak kullanılmıştır. Bu türevdeki cam eserler, üretildikleri teknolojinin/piroteknolojinin gelişimiyle yakından ilişkili olup, üretim ve bezeme teknikleri hakkında bilgiler sunmaktadır. Yarı-bitmiş mamül ve son halini almış ürün olarak satışından lüks ve gündelik malzemelerin üretiminin artışına ve üretimin denizcilik faaliyetleriyle oluşturulan ticaret ağı, cam ticaretine farklı bir boyut kazandırmıştır.
Keywords : Eskiçağ, Deniz Ticareti, Cam, Uluburun Batığı, Gelidonya Batığı