ALATURKADAN ALAFRANGAYA, LEYLA ASIM TURGUT TEREKESİ FOTOĞRAFLARINDA OSMANLI SOFYA ELÇİLİĞİ İÇ MEKÂNLARI

Authors : Esma İgüs

Pages : 1-33

View : 78 | Download : 61

Publication Date : 2024-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Osmanlı modernleşmesinin görünür merhalelerinden biri olan ev içi yaşam tarzının alaturkadan alafrangaya dönüşümünü okuma denemesidir. Kullanılan birincil kaynak, Osmanlı Sofya Elçiliği iç mekân fotoğraflarıdır. Bu fotoğraflar, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim Heykel Müzesi Arşivi Leyla Asım Turgut Terekesinde bulunmaktadır. Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinin yetiştirdiği ilk kadın mimarlarından olan Leyla Asım Turgut, Osmanlı\'nın Sofya\'daki ilk elçisi ve Hariciye Nazırı Mustafa Asım Turgut\'un kızıdır. Tereke, Leyla Asım Turgut\'un ölümüyle, vasiyeti gereğince 1996 yılında müzeye intikal etmiştir. Terekede, elçiliğin iç mekânlarına ait toplamda yedi adet fotoğraf mevcuttur. Ancak sefaretin dış mekanına ait fotoğraf yoktur. Sofya Elçiliği fotoğrafları, Osmanlı modernleşmesi sürecindeki toplumsal değişmeyi mekân ve mekân tasarımı üzerinden nesnel olarak aktarmaktadır. Ayrıca söz konusu malzeme, dönemin mobilya modası ve ruhuna dair, tarihi ve kanıt değeri taşıyan arşiv malzemesidir. Dolayısıyla bu fotoğraflar, modernleşme, Osmanlı aile tarihi, sosyal tarih, sanat tarihi, mimarlık tarihi ve iç mimarlık alanlarında çalışan araştırmacılar için verimli bir alanı tanımlamaktadır. Çalışmanın amaçlarından biri Osmanlı Sofya Elçiliği’ne dair ve arşiv malzemesi özelliği taşıyan bu fotoğrafların, sanat tarihi disiplini ile değerlendirilmesidir. Bir diğer amacı ise Batılı kodlara sahip bir Osmanlı bürokrat ailesinin, doğu-batı ikilemi içinde kendilerini nasıl konumlandırdıklarını sorgulamaktır. Mustafa Asım Turgut ailesinin alafranga mobilyalar ile alaturka objeleri bir arada kullanarak eklektik bir döşeme tarzı yeğledikleri tespit edilmiştir. Bundan dolayı ailenin, Batı ile Doğuyu yaşamlarında harmanladığı sonucuna varılmıştır.
Keywords : Modernleşme, Mustafa Asım Turgut, Elçilik, Sofya, Mobilya