OSMANLI DÖNEMİNDE AMASYA'DA VAKIF VE ÇEVRE İLİŞKİSİ

Authors : Ömer Sait Türkmen

Pages : 58-91

View : 60 | Download : 44

Publication Date : 2024-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam medeniyetinin en etkili ve önemli müesseselerinden olan vakıf müessesesi, Osmanlılar döneminde gelişiminin zirvesini yaşayarak, tekâmüle ulaşmıştır. Sosyal, ekonomik, dinî, kültürel birçok alanda varlığını hissettiren bu kavram, doğrudan ve dolaylı yollarla çevre konusuna da dâhil olmuştur. Vakıf tesis edenlerin şartları, vakfettikleri menkul ve gayrimenkuller, tesis edilen kadrolar, sunulan hizmetler ile uygulamadaki pratikler sürdürülebilir bir çevreci anlayışın ortaya çıkmasına neden olurken, günümüzde çevre sorunu olarak görülen birçok problemin de önüne geçmiştir. Özellikle payitaht olan İstanbul, bu ilişkiye dair birçok örnek barındırsa da bu durum, Amasya şehri için de geçerlidir. Vakıf-çevre ilişkisi konusunu ele alan çeşitli araştırmalar bulunmaktadır. Ancak şehirler özelinde bu yöndeki ilişkileri ortaya koyan çalışmaların sayısı yeterli düzeyde görünmemektedir. Bu araştırmada kullanılan temel kaynaklar olan vakfiyeler, hurufat ve tahrir defterleri ile kadı sicilleri gibi arşiv vesikalarıyla birlikte; araştırma eserlerden de elde edilen veriler gerekli görülen yerlerde tablo ve haritalarla desteklenerek Osmanlı döneminde Amasya şehri özelinde vakıf ve çevre ilişkisi ortaya koyulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Vakıf, Çevre, Amasya, Şehir, Osmanlı Devleti