AMASYA KAZÂSI’NDA VERGİLERE DAİR ŞİKÂYETLER (1742-1908)

Authors : Yasemin Taşova, Gürkan Cevger

Pages : 92-119

View : 43 | Download : 49

Publication Date : 2024-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu kuruluşundan itibaren adalete büyük önem vermiş ve her türlü hukuksuz durum karşısında haklı olanın yanında yer almayı kendisine düstur edinmiş bir yapıya sahiptir. İmparatorluk içinde yaşayan tüm insanlar; erkek, kadın, Müslim veya gayrimüslim ayrımı yapılmaksızın özgürce şikâyetini dile getirme ve sorununa çözüm bekleme hakkına sahiptirler. Halkın ve yöneticilerin şikâyetlerini ihtiva eden ahkâm defterleri kullanılarak hazırlanan bu çalışmada; 1742-1908 yılları arasını ihtiva eden 36 adet Sivas Eyaleti Ahkâm Defterleri incelenmiştir. 1742-1908 yılları arasında Amasya kazâ merkezi ve kazâya bağlı nahiyeler dâhilinde vergiler hususunda meydana gelen şikâyetler ve bu şikâyetlere devletin getirdiği çözümler üzerinde durulmuştur. Amasya Kazâsı’na dair şikâyetler incelenirken yalnızca halkın şikâyetleri değil, aynı zamanda yönetici sınıfın vergiler hususunda yaşadıkları meseleler ve bu sebeple yapmış oldukları şikâyetler de incelenmiş ve çalışma içinde ayrı bir başlık altında açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca vergilere dair şikâyetlerin daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla şikâyetlerin konu, yer, din ve cinsiyet dağılımları ile ilgili çeşitli tablo ve grafikler oluşturularak çalışmanın istatistikî olarak desteklenmesi amaçlanmıştır. Elde edilen veriler ışığında 1742-1908 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun içinde bulunduğu siyasi ve sosyo-ekonomik durumun Amasya Kazâsı’na vergiler konusunda nasıl yansıdığına dair bazı değerlendirmeler de yapılmıştır.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Şikâyet, Amasya Kazâsı, Vergi