ANALOGICAL REASONING IN MULTIPLE SCLEROSIS

Authors : Melike DOĞAN ÜNLÜ, Serpil DEMİRCİ

Pages : 430-437

Doi:10.17343/sdutfd.1120228

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç Multipl sklerozda yaygın olan bilişsel bozukluk hastalığın tüm evrelerinde gelişebilir ve günlük yaşam aktivitelerini, mesleki, sosyal ilişkileri ve yaşam kalitesini önemli ölçüde olumsuz etkiler. İki durum arasındaki ortak ilişkiyi tanımlama ve bu ortak benzerlikler üzerinden yeni çıkarımlar üretebilme becerisi olan analojik akıl yürütme, insanların günlük yaşamda çok çeşitli problem çözme bağlamlarında ve karar vermede rutin olarak kullandıkları, insan bilişinin temel ögelerinden birisidir. Çalışmanın amacı MS’li bireylerde analojik akıl yürütme becerilerini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem Bu gözlemsel, olgu-kontrol çalışması herhangi bir bilişsel yakınması olmayan 30 MS hastası ve yaş, cinsiyet ve eğitim açısından eşleştirilmiş 30 sağlıklı kişiyi kapsamaktadır. Tüm katılımcılara çalışma belleği, dikkat, yürütücü işlevler ve kavram oluşturma ve analojik akıl yürütmeye vurgu yapılan kapsamlı bir nöropsikolojik değerlendirme yapılmıştır. Bulgular MS’li hastaların çalışma belleği, dikkat ve yürütücü işlevlerdeki performansları daha kötüydü. Genel olarak MS hastaları ve sağlıklı kontroller arasında kavram oluşturma, soyutlama, bilişsel esneklik ve analojik akıl yürütme açısından bir fark gözlenmedi. Bununla birlikte, bu ödevlerde ilerleyen yaşla birlikte ve hastalık süresi ile orta derecede bir bağıntı gösteren daha kötü bir performans izlenmiştir. Sonuç Herhangi bir bilişsel yakınması olmayan, görece genç ve özürlülüğü düşük MS hastalarında bile bilişsel işlev bozukluğu saptanabilmektedir. Erken dönemdeki kognitif rezervler analojik akıl yürütme görevlerinde sağlıklı kontrollere benzer bir performans için yeterli olsa da ilerleyen yaşla birlikte önemli bir bozulma gösterirler. Analojik akıl yürütme görevlerinde sağlıklı kontrollere benzer bir performans için yeterli olsa da ilerleyen yaşla birlikte önemli bir bozulma gösterirler.
Keywords : multipl skleroz, bilişsel işlevler, analojik akıl yürütme