VARİS DIŞI ÜST GASTROİNTESTİNAL SİSTEM KANAMALI HASTALARDA HEMOGRAM PARAMETRELERİ VE VİTAL BULGULARIN GERİYE DÖNÜK İNCELENMESİ

Authors : Aslıhan Çelik, Hamit Hakan Armağan, Kıvanç Karaman, Önder Tomruk, Gökben Beceren, Furkan Çağrı Oğuzlar, Cihangir Çelik

Pages : 45-51

Doi:10.17343/sdutfd.1377814

View : 90 | Download : 105

Publication Date : 2024-03-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç Üst gastrointestinal sistem (GİS) kanamaları treitz ligamentinin proksimalinden kaynaklanan kanamalardır. Ağızdan kan gelmesi, dışkıda siyahlaşma veya dışkıda kan görülmesi şikâyeti ile başvuran hastalarda dışlanması gereken üst GİS kanaması önemli bir morbidite ve mortalite sebebidir. Acil servislerde üst GİS kanama tanısı, prognoz ve mortalitenin tahmin edilmesi ve erken müdahale oldukça önemlidir. Biz bu çalışmamızda acil servise varis dışı üst GİS kanama ile başvuran ve yatışı yapılan hastalarda hemogram değerleri, vital bulgular ve risk skorlamalarının prognostik değerini sorgulamayı amaçladık. Gereç ve Yöntem Çalışmamızda Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisi’ne üst GİS kanama sebebiyle Ocak 2015 – Ocak 2020 tarihleri arasında başvuran 18 yaş ve üzeri hastalar dahil edilmiştir. Vital bulgular, hemoglobin, hemotokrit, eritrosit dağılım genişliği (RDW), beyaz kan hücresi (WBC), trombosit gibi hemogram parametreleri, vital değerler ve başvuru sırasındaki risk skorları (Glasgow-Blacthford ve AIMS65) hastane kayıtlarından kaydedilmiştir. Sonrasında hastaların sağkalım durumu incelenmiştir. Çalışmaya gebe olan, malignitesi olan, hematolojik hastalığı olan, özefagus varisi öyküsü olan, acil servisten direkt taburcu olan, sevk edilen, tedavi reddi imzalayarak veya izinsiz olarak acil servisi terk eden hastalar ile dosya verilerine ulaşılamayan hastalar dahil edilmemiştir. Bulgular Çalışmaya varis dışı üst GİS kanaması olan toplam 259 hasta (157 kadın, 102 erkek, ortalama yaş: 72,7±17 yıl) dahil edildi. Sağkalım durumu incelendiğinde ölen hastaların anlamlı derecede daha yüksek yaşa, şok indeksine, nabız sayısına, nötrofil/lenfosit oranına, RDW, Glasgow-Blatchford ve AIMS65 skorlarına sahip oldukları (p:0,009; p<0,001; p:0,004; p:0,013; p:0,001; p<0,001; p<0,001; sırasıyla), daha düşük ortalama arter basıncına sahip oldukları (p:0,006) görüldü. Yapılan ROC analizi sonucunda üst GİS kanamalı hastalarda mortalite tahmininde AIMS65 skorunun 2 eşik değerin üzerinde olması en yüksek sensitiviteye (%82,5) RDW’nin 16,5 eşik değerin üzerinde olması en yüksek spesifiteye (%62,6) sahip olduğu gözlendi. Sonuç Acil servise başvuran üst GİS kanamalı hastalarda vital değerler, şok indeksi, nötrofil/lenfosit oranı, RDW, AIMS65 ve Glasgow-Blatchford skorunun değerlendirilmesi acil servis hekimine prognoz, erken tedavi ihtiyacı ve mortaliteyi tahmin etmesinde katkı sağlamaktadır. WBC ve trombosit indekslerinin prognoz ve mortaliteyi tahmin etmede bir etkisinin olmadığı düşünülmektedir.
Keywords : Üst gastrointestinal sistem kanaması, vital bulgular, hemogram