DİVAN ŞİİRİ-CÖNK İLİŞKİSİ VE “CÖNK” REDİFLİ GAZELLER

Authors : Mehmet Fatih KÖKSAL

Pages : 247-290

Doi:10.21497/sefad.328602

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2017-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Şiir mecmuaları ve cönkler Türk edebiyatı tarihinin birincil kaynakları arasındadır. Ne var ki derleme niteliğini taşıyan her iki tür üzerinde yapılmış ve yapılmakta olan akademik çalışmaların yeterli olduğu söylenemez. Şiir mecmualarına dair olan çalışmalarda özellikle son yıllarda bir artış gözleniyorsa da cönkler üzerine yapılan bilimsel çalışmaların, bu kaynakların sayısına nispetle çok az olduğu açıktır. Bu çalışmada önce cönk kavramı edebî bir terim olarak ele alınacak, daha sonra sırasıyla cönklerde saz, tekke ve divan şairlerinin ne derece yer aldıkları ortaya konacak, doğrudan doğruya bu verilerden elde edilen sonuçla varılan “cönk” kavramının, bilinen yaygın cönk tanımıyla örtüşmediği gösterilecektir. Sonrasında cönklerde şiirleri en çok yer bulan divan şairleri üzerine türlü değerlendirmelere yer verilecek ve nihayet “cönk” kelimesinin tezkire, divan, şiir mecmuası gibi Türk edebiyatı tarihinin kaynak metinlerinde nasıl yer aldığı bir başka ifadeyle divan şairine göre cöngün ne olduğu hususunda örnek metinler ışığında tespit ve değerlendirmeler yapılacaktır. Yazının sonunda ise bir şiir mecmuasında toplu olarak bulunan “cönk” redifli gazellere yer verilecektir. Bu çalışmanın “cönklerde divan şiiri” kısmının ana kaynağını şahsî kütüphanemizde bulunan 63 adet cönk ile www.yazmalar.gov.tr adresindeki 571 adet cönkten şair tasnifi yapılmış olan 480 cönk oluşturmaktadır.
Keywords : Cönk, şiir mecmuası, divan, saz ve tekke şairleri