Bir Övgü Unsuru Olarak Şehnâme Kahramanlarının Klasik Türk Şiirindeki Dönüşümü: Bâkî-Nedîm Karşılaştırması

Authors : Şerife AĞARI

Pages : 233-250

Doi:10.21497/sefad.443500

View : 17 | Download : 38

Publication Date : 2018-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bütün dünya klasikleri arasında önemli bir yere sahip olan Firdevsî’nin Şehnâme’si Fars edebiyatının baş yapıtlarından biridir. Bir kahramanlık destanı kabul edilen bu eser yazıldığı dönemden itibaren Türk edebiyatının beslendiği en önemli kaynaklardan biri olmuştur. Özellikle sultanlara ve sair devlet adamlarına sunulmak üzere yazılan kasidelerde onların güçlü yönleri Şehnâme’deki kahramanlarla özdeşleştirilmiştir. On beş ve on altıncı yüzyıllarda bir övgü unsuru olarak karşımıza çıkan bu kahramanlar on yedinci yüzyıldan itibaren eski değerlerini yitirmeye başlamış hatta övülen şahıslar bu kahramanlardan katbekat üstün tutulmuştur. Bu makale Şehnâme kahramanlarının klasik Türk şiirindeki dönüşümünü ortaya koymak amacıyla yazılmıştır. Bu yapılırken de örneklemi oluşturmak için Şehnâme kahramanlarının farklı algılandığı dönemlerden iki önemli şair, on altıncı yüzyıldan Bâkî ve on sekizinci yüzyıldan Nedîm seçilmiştir. Bu şairlerin divanları taranmış ve Şehnâme kahramanlarına yer verilen beyitler tespit edilmiştir. Bu beyitlerle Bâkî’den Nedîm’e Şehnâme kahramanlarının klasik Türk şiirindeki yerinde nasıl bir dönüşüm meydana geldiği karşılaştırmalı olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Şehnâme, Firdevsî, klasik Türk şiiri, Bâkî, Nedîm