Fizik Ders Kitaplarında Yer Alan Resimlerin Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi

Authors : Zeynep BAŞKAN TAKAOĞLU

Pages : 355-378

Doi:10.21497/sefad.1032008

View : 25 | Download : 14

Publication Date : 2021-12-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Eğitim bireylerin en temel ihtiyaçlarından biridir. Ancak eğitim öğretim içerisinde bazen cinsiyet ayrımcılığı gibi istenmeyen davranışlar ders kitapları veya diğer kaynaklar vasıtası ile öğretilebilmektedir. Bu araştırmanın amacı; fizik ders kitaplarında yer alan kadın- erkek resimlerinin toplumsal cinsiyet rolleri açısından incelenmesidir. Fizik ders kitapları; kadın erkek resimlerine yer verilme durumları, kadın ve erkeklerin mensubu olduğu meslekler, bunların birlikte gösterildiği kişiler, mekânlar ve eylemler açısından değerlendirilmiştir. İncelenen kitaplar 2018- 2019 eğitim öğretim yılında Gümüşhane ilinde 9, 10, 11 ve 12. sınıflarda okutulan fizik ders kitaplarıdır. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu araştırmada verilerin toplanması sürecinde doküman analizi tekniğinden yararlanılmıştır. İçerik analizi tekniği ile veriler analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; Fizik ders kitaplarında erkek resimlerine görsellerde daha fazla yer verildiği, erkek resimlerinin daha çok profesyonel mesleklerde ve sanatkârlar olarak temsil edildiği, sıklıkla yalnız veya meslek elemanları ile gösterildiği, dış mekânlarda ve daha çok kamusal aktörler olarak resmedildikleri belirlenmiştir. Kadın resimleri ise hem görseller açısından ders kitaplarında daha az yer almış, hem de daha çok ev içerisinde olan, toplum tarafından kadına yüklenen görevlerde bulunmuşlardır. Bu doğrultuda; Fizik ders kitaplarında erkekler lehine bir durum sergilendiği ve cinsiyet rolleri açısından temsiliyetin eşitsiz bir şekilde gerçekleştiği ortaya çıkmaktadır. Ayrıca geleneksel cinsiyet rollerinin ders kitaplarında örtük müfredatlar yoluyla sergilendiği belirlenmiştir.
Keywords : Fizik ders kitapları, cinsiyet, toplumsal cinsiyet rolleri, örtük müfredat, cinsiyet eşitliği