TARİHİ ŞİİRLE DEĞERLENDİRMEK: AHBÂRÜ’D-DEVLETİ’S-SELCÛKIYYE’DE YER ALAN MANZÛMELERİN IŞIĞINDA XI.-XII. YÜZYILLARDA TÜRK-İSLÂM DÜNYASI

Authors : Murat ÖZTÜRK, Pınar KAYA TAN

Pages : 87-126

Doi:10.23897/usad.1067796

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2022-02-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Manzûmelerin siyâsî, askerî ve sosyal tarih açısından değerlendirilmesi hâdiselerin edebî ve irfânî pencereden nasıl idrak edildiğini görmek adına bir fırsattır. V.-VI. insert ignore into journalissuearticles values(XI.-XII.); yüzyıllar arasında hüküm sürmüş, döneminin güçlü devletlerinden Büyük Selçukluların insert ignore into journalissuearticles values(431-552/1040-1157); ve 513 insert ignore into journalissuearticles values(1119); yılındaki Sâve Savaşı’ndan sonra tesis edilen Irak Selçuklu Devleti’nin tarihi üzerine Türkiye’de yapılmış kayda değer pek çok akademik çalışma bulunmaktadır. Bu minvalde, özelde Selçuklu ve genelde Ortaçağ tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapan araştırmacılar Sadruddîn el-Hüseynî’nin Ahbârü’d-Devleti’s-Selcûkıyye isimli eserinden sıklıkla istifâde etmektedirler. Bu yazının amacı; adı geçen eserde müellifin kaydettiği 18 manzûmenin sebeb-i te’lifinin tespiti ve bu manzûmelerdeki maddî bilgi unsurlarının diğer târihî kaynaklarla mukāyese yolu ile tetkik edilmesidir. Böylece edebî metinlerin ifâde kābiliyetinden faydalanarak vukū bulan hâdiselerin nasıl gerçekleştiğini anlamak mümkün olacaktır. Ayrıca bu metinlerde târihî hakîkatlerin ne kadar muhâfaza edildiğini tespit etmek Türk-İslâm dünyası hakkında yapılan bilimsel yayınlara yeni bir perspektif sunacaktır.
Keywords : Ahbârüd devletis Selcûkıyye, Sadruddîn el Hüseynî, Selçuklular, manzûmeler, Türk İslâm dünyası