OSMANLI TOPLUMUNDA NÂMZEDİN NİŞANIN BOZULMASI VE SONUÇLARI: KONYA ÖRNEĞİ 18. Yüzyılın İlk Çeyreğine Âit Konya Şer‘iye Sicillerine Göre

Authors : İzzet SAK

Pages : 493-523

View : 21 | Download : 7

Publication Date : 2006-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlıtoplumunda nişan, taraflarıevliliğe hazırlayan bir süreçtir. Kız ve erkek tarafıbu süreci birbirilerini tanımakla geçiriler. Ancak bazen bu süreç, evlilik gerçekleşmeden tarafların ayrılmasıile sonuçlanabilir. İslâm hukûku, nişan hakkında bir düzenleme yapmamışolmasına rağmen, nişanın bozulmasıbazıhukûkî sonuçlar doğurur. OsmanlıDevleti’nde İslâm hukûkunun koymuşolduğu hükümler uygulanmıştır. Osmanlıtoplumunda ve bu arada Konya halkıarasındaki nişan ile ilgili tartışmaların ve nişanın bozulmasından sonra taraflar arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkların mahkemelere taşındığıgörülmektedir. Mahkemelere intikâl eden nişandan ayrılma ile ilgili kayıtlara göre, nişan, hem kız tarafından, hem de erkek tarafından bozulabilmektedir. Genellikle küçük yaşta ana-babalarıtarafından nişanlanan kızlar, erişkin çağa gelince, nişanlılarıile evlenmek istemiyorlardı. Erkekler ise evlenmek için gerekli maddî gücü bulamadıklarıiçin nişanlılarından ayrılmaktaydılar. Nişanın bozulmasından sonra taraflarımahkemeye getiren sebep ise, daha çok, nişanlılık döneminde karşılıklıverilmişolan eşya ve paralar hakkındaki anlaşmazlıklardı. Müslüman Osmanlıtoplumu arasında yaygın olan nişan âdeti, gayr-ımüslim halk arasında da yaygındı.
Keywords : Nişan, Osmanlıailesi, İslâm aile hukûku