OSMANLI BERATLARI KAPSAMINDA DİPLOMATİKA İLMİ veya “İLM-İ İNŞÂ”

Authors : Nejdet GÖK

Pages : 731-746

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2008-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam devletlerinde ilm-i inşâadıverilen ve kısaca “vesîka ilmi” şeklinde ifade edebileceğimiz bu ilim, “Diplomatika” İng. Diplomatics adıyla 17. Yüzyıdan itibaren batıda bağımsız bir bilim dalıhaline gelmiştir. Biz bu çalışmamızda öncelikle, diplomatika ilminin ortaçağbatıâleminde ve latin kültüründe ortaya çıkışı, gelişimi ve kullanılan resmî belgelerin rükün ve şartlarınıele aldık.İslam dünyasındaki diplomatika çalışmalarınıayrıayrıtesbit ettik. Yine bu bölümler içinde bir tür diplomatika eseri olan inşâ eserleri üzerinde durduk. Bu alanlarda ortaya konmuşönemli eserleri ve İslam ülkelerinde kullanılan vesîka türleri ve diplomatika unsurlarınıörnekleri ile belirttik. Osmanlıdiplomatikasıkonusunu, münşeat geleneği ve modern anlamda diplomatika çalışmaları şeklinde iki başlık altında ele aldık. Bu arada diplomatikanın kaynağıolan arşivler üzerinde durduk. Son bölümde ise; Berat formunu ele aldık. Padişah adına hazırlanan beratın, Osmanlıdiplomatikasındaki önemine işaret ettik.
Keywords : Osmanlı, diplomatika, İlm i inşa, münşeât, berat, arşiv