Geç Osmanlı Döneminde Batılılaşma Ekseninde Beden Eğitimi ve Spor

Authors : Veli Onur ÇELİK, Nefise BULGU

Pages : 137-147

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2010-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada OsmanlıDevletinde, Geç Osmanlıdöneminden, Cumhuriyetin ilanın kadar geçen süreç içerisinde gerçekleştirilmeye çalışılmışBatılılaşma hareketleri, bu hareketlerin spor ve spor eğitimi alanına yansımalarıve dönemin spor kültürünün incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada verilerin toplanmasıamacıyla “alan yazın taraması” yapılmıştır. Bu amaçla çeşitli kütüphanelerde, dergilerde ve kurumlarda bu döneme ilişkin kaynaklar taranmışve buradan elde edilen veriler çalışmada kullanılmıştır. “Çağdaşlaşma” adına olumlu adımların atıldığıTanzimat dönemiyle birlikte, Osmanlıda askeri alan dışında edebiyat, siyaset, sosyal yaşantı, eğitim, devlet hukuku ve devlet kuruluşlarında olduğu gibi “spor ve spor eğitimi` alanında da ilk kez Batıdakine benzer reformlar gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu dönemde ilk kez 1863 Mekteb-i Hayriye’de Avrupai tarzda gerçekleştirilen cimnastik etkinlikleri Riyazat-ıbedeniye” adıaltında ders programına dahil edilmiştir. Aynıdönemde Osmanlıtopraklarında yaşayan azınlıklar ve yurt dışından ülkeye gelmişolan yabancıuyruklu ailelerin çabalarıile futbol, tenis ve basketbol gibi spor dallarında faaliyetler gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Osmanlıdevletinde ilk kez batılıanlamda spor faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla 1872 yılında spor kulübü The Imperid Yatching and Boating Club kurulmuştur. Bu dönemin beraberinde getirdiği bir başka gelişmenin de, ilk kulüpleşme çalışmalarının yabancılar tarafından gerçekleştirilmeye başlanmışolmasıdır. OsmanlıDevleti resmi olarak ilk kez 1912 yılında Stockholm’de düzenlenen Olimpiyat oyunlarında temsil edilmiştir. 1906 yılında Atina’da düzenlenen ara olimpiyatlarda ve 1908 yılında Londra’da düzenlenen oyunlarda da OsmanlıDevleti sporcularının müsabakalara katıldığına ilişkin belgelerin bulunduğu ifade edilmektedir.Toplumların spor tarihlerinin ve spor kültürlerinin incelenmesi, onların bugünkü durumlarınıaçıklayabilmede önemli bir rol oynayacağıdüşünülmektedir. Ayrıca, geçmişte hangi sporların gelişmişolduğu, sporun örgütlenme ve kurumsallaşma göstergelerinin neler olduğu, sporun işlevlerinin neler olduğu sorularına verilecek yanıtlar spor vasıtasıyla kültürümüz hakkında fikir sahibi olmamıza yardımcı olacaktır.
Keywords : Batılılaşma, OsmanlıDevleti, Spor Örgütleri, Beden Eğitimi ve Spor