Ahmed Fevzi Paşa’nın Petersburg Seyahati ve Petersburg Anlaşması

Authors : Hayrettin PINAR

Pages : 179-189

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2013-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nıbitiren Edirne Antlaşmasıile iki ülke arasında 18. yüzyıl boyunca inşa edilen geleneksel siyasetin ciddî bir değişime uğradığıtespit edilir. Antlaşmanın imzalanmasından az evvel Rus ÇarıI. Nikolay, altıkişilik bir komite oluşturmuşve OsmanlıDevleti’ne yönelik konvansiyonel Rus politikasıtartışılmıştır. Komite, OsmanlıDevleti’nin tasfiyesi üzerine kurulan Rus stratejisinin artık doğru bir yaklaşım olmadığınıaksine güçsüz bir OsmanlıDevleti’nin yaşamaya devam etmesinin Rusya için daha uygun olduğuna karar vermiştir. Birkaç yıl sonra imzalanan Hünkâr İskelesi Antlaşmasıile Rusya, güvenliğini garanti altına alırken OsmanlıDevleti’ni de neredeyse kendine bağlıbir devlet haline getirmiştir. Özellikle Hünkâr İskelesi’nin imzalanmasıyla birlikte Avrupa’da genel olarak Rusya karşıtıbir siyasî atmosfer ortaya çıkmıştır. Osmanlıdiplomasisi, bir yandan Rusya’nın yeni politikasıdiğer taraftan Hünkâr İskelesi’nin yarattığıRus karşıtıhavayıavantaja çevirerek özellikle Edirne Antlaşması’nın ağır yükünden kurtulmak için uygun zamanın geldiğini düşünerek harekete geçmiştir. 1833 yılında Ahmed Fevzi Paşa, Edirne Antlaşması’nıyeniden müzakere etmek amacıyla Petersburg’a gönderilmişve antlaşmanın, Osmanlıaçısından en rahatsız edici hükümleri arasında yer alan savaştazminatıve Silistre’deki Rus işgalinin sona erdirilmesi konusu gündeme getirilmiştir. Ahmed Fevzi Paşa, Petersburg seyahati boyunca bu iki başlığıRus hükümeti ile tartışmışve 1834 senesinin hemen başında imzalanan Petersburg Anlaşmasıile Edirne Antlaşması’ndan kaynaklanan sıkıntıgiderilmiştir. Petersburg Anlaşmasıile OsmanlıDevleti ağır savaştazminatınımakul bir seviyeye indirdiği gibi Silistre’deki Rus işgalinin bir an evvel bitirilmesi hususunda da hedeflerine ulaşmıştır. Dolayısıyla Osmanlıdiplomasisi, Avrupa ve Rus siyasetindeki yeni dengeleri yakından takip ederek 1828-1829 Savaşı’nın ağır yükünü kısmen hafifletmiştir.
Keywords : Edirne Antlaşması, Hünkâr İskelesi Antlaşması, Ahmed Fevzi Paşa, Petersburg Antlaşması