Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Sendromu Düzeyleri İle Hedonik Tüketim Davranışları Arasındaki İlişki

Authors : Ebru ERTÜRK, Meral ERDİRENÇELEBİ, Şerife ŞEN

Pages : 141-152

View : 25 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :21. Yüzyılda çalışma yaşamı ve özel yaşamı koşullarının ağırlaşması özellikle hizmetler sektörü gibi insanlarla birebir ilişkinin yoğun olduğu sektörlerde bireylerde yoğun stresi ve beraberinde tükenmişlik sendromunu getirmektedir. Bireylerin kendilerini yoğun stres altında hissettikleri durumlarda içsel kaynaklarının çeşitli olumsuzlar sebebiyle tükenmesi şeklinde tanımlanan tükenmişlik sendromu hem iş yaşamını hem de özel yaşamı olumsuz şekilde etkilemektedir. Birey bu durumdan kurtulmak için çareyi başka alanlarda mutlu olmakta aramaktadır. Hedonik tüketim davranışı bu arayışlardan biri olarak değerlendirilebilir. Günümüzde tüketiciler ürünleri sadece gereksinimlerini karşılamak amacıyla değil zevk ve eğlence için de satın alabilmektedir. Hedonik tüketim davranışları; haz alma, mutlu olma gibi ruh halinden etkilenerek bireyin kendini gösterme biçimini yansıtır. Bireyler Arnold ve Reynolds 2003 ’ın belirttiği gibi macera için, değer elde etmek için, başkalarını mutlu etmek için, fikir edinmek için, sosyalleşmek için alışveriş ve rahatlamak için alışverişe yönelebilirler. Bu yöneliş kısa süreli olarak bireyi rahatlatsa da sorunun kökenine inilip çözülmedikçe tam bir sonuç alınamamaktadır. Bu süreçte birey işinden kopmakta, işle ve örgütle olan bağı zayıflamakta işten ve çalışma arkadaşlarından izolasyon yaşanmakta, birey duyarsızlaşmakta, insanları ve olayları tolere edebilme gücü zayıflamakta, kurumdaki performansı ve ilişkileri bu süreçten zarar görmektedir. Bu nedenle bireyi kısa süreli çözümlere yönelten bu kaçışlardan ziyade daha etkili ve kalıcı çözümlerin birey ve örgüt bazında oluşturulması ve uygulanması daha sağlıklı olacaktır. Bu çalışmada en çok tükenmişliğin yaşandığı alanlardan biri olması sebebiyle Konya ilinde görev yapan sağlık çalışanlarının hedonik tüketim davranışları ile tükenmişlik sendromu düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Yapılan regresyon analizleri sonucunda sağlık çalışanlarının hedonik tüketim davranışlarının tükenmişlik sendromu düzeylerini azalttığı görülmüştür. Ancak bu azalışın sürekli olup olmadığı sorgulanmalıdır. Bireylerin yaşamını son derece olumsuz etkileyen tükenmişlik sendromuna ilişkin olarak kalıcı çözümler bağlamında birey- örgüt- sosyal çevre üçlü sacayağının birlikte devreye girmesi; bu anlamda tükenmişlikle ilgili kişisel farkındalığın artması, bireyin durumunun farkında olması ve bilinçli bir mücadeleye girmesi, iş arkadaşları, aile ve arkadaş desteği sosyal destek , hoşgörülü, adaletli, esnek ve katılımcı bir yönetim anlayışı, yasal düzenlemeler ve özlük haklarının iyileştirilmesi önerilebilir.
Keywords : Tükenmişlik Sendromu, Hedonik Tüketim Davranışı, Sağlık Çalışanları