Uluslararası Politikada Sistem Düşüncesi

Authors : Süleyman ELİK

Pages : 89-105

Doi:10.52642/susbed.1220091

View : 18 | Download : 18

Publication Date : 2023-04-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Sistem teorisi hem sosyolojinin hem de uluslararası siyasetin en önemli çalışma alanlarından biri olmuştur. Sistem teorisini en kapsamlı şekilde ele alan ilk siyaset bilimci Morton Kaplan, gelenekselci metodun karşısında yer alarak çalışmalarını davranışsalcı akımın içinde yürütmüştür. Buna karşın Hedley Bull düzen kavramını üretmiştir. İngiliz okulu teorisyenlerinden Barry Buzan ve Richard Little’ın sistem tarihi yazımı denemesi ise alternatif bir sistem analizi sunmuştur. Morton Kaplandan sonra uluslararası siyasete üst seviyeden bir bakış, Kenneth Waltz tarafından yapılmıştır. O dünya siyasetinde Soğuk Savaş dönemini açıklayarak tepeden bir bakış açısı sunmuştur. Fakat Soğuk Savaş sonrası dönemde Sosyal İnşacılık yaklaşımının yapı ve yapan ilişkisini açıklaması, uluslararası siyasete dair yeni bir kuramsal deneme sunmuştur. Onların yaklaşımı, bir tarih yazımında kullanılmaktan ziyade sistem içindeki değişimi açıklamaya yöneliktir. Diğer taraftan Haas’ın sistem yaklaşımı ise uluslararası örgütlerin sistem içinde oynadığı role dikkat çekmektedir. Onun sistem yaklaşımı, sistemin bir parçası olan yapı konusunda bir öngörü sunmasına rağmen siyasi bir tarih yazımına bir katkısı söz konusu değildir. Buna karşın Resocrance’ın denemesi, en başarılı sistem tarihi yazımlardan biri olarak değerlendirilebilir.
Keywords : Uluslararası Sistem, Uluslararası Örgütler, Yapı, Birim, Devlet