Türk Devletleri Teşkilatının Türkiye İhracatına Etkisinin Çekim Modeli ile Analizi

Authors : Baybarshan Ali Kazancı

Pages : 232-246

Doi:10.52642/susbed.1534304

View : 36 | Download : 31

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sovyetler Birliği\\\'nin dağılmasının ardından bağımsızlıklarına kavuşan beş Türk Cumhuriyeti ile Türkiye, tarihsel, etnik ve kültürel bağlarını dikkate alarak uluslararası örgüt düzeyinde Türk Devletleri Teşkilatı\\\'nın (TDT) temellerini atmışlardır. Bu teşkilat, belirli dönemlerde yaşanan duraksamalara rağmen, gerçekleştirilen zirvelerle kurumsal düzeydeki işbirliklerini giderek güçlendirmektedir. TDT, tam ve gözlemci üyeleriyle, Türk dünyasının entegrasyonuna yönelik önemli adımlar atmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Türk Devletleri Teşkilatı\\\'nın Türkiye\\\'nin ihracatı üzerindeki etkisini ekonometrik yöntemlerle incelemektir. Çalışma kapsamındaki panel veriler, çekim modeli çerçevesinde değerlendirilmiştir. Araştırmada, Türkiye\\\'nin TDT ülkelerine yaptığı ihracat bağımlı değişken olarak ele alınmış; ülkelerin Gayrisafi Yurtiçi Hasılası (GSYH), başkentler arası mesafe, nüfusları, ticari serbestlik oranları ve ortak din gibi faktörler ise bağımsız değişkenler olarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre Türkiye\\\'nin TDT ülkelerine ihracatını ülkelerin GSYH’leri pozitif yönde, iki ülke arasındaki mesafe negatif yönde etkilemektedir. Çalışmanın sonuçları, çekim modelinin geçerliliğini doğrulamakta ve modelde yer alan tüm bağımsız değişkenlerin istatistiksel olarak anlamlı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, Türkiye\\\'nin ihracat performansı üzerinde GSYH, ortak din ve ticari serbestlik faktörleri olumlu etkiler oluştururken; mesafe ve nüfus değişkenleri ise olumsuz yönde bir etki yapmaktadır. Bu sonuçlar, Türkiye\\\'nin TDT üyesi ülkelere yönelik ticaret stratejilerinin geliştirilmesinde bir rehber niteliği taşımaktadır.
Keywords : Türk Devletleri Teşkilatı, Türk Cumhuriyetleri, Panel Veri, Çekim Modeli, Dış Ticaret