BAŞKENT İSTANBUL’DA (DERSAADET) İŞLEYEN TİCARET GEMİLERİNE YÖNELİK 1878 LİMAN NİZAMNAMESİ

Authors : İsmail KÖSE

Pages : 25-43

Doi:10.21563/sutad.186997

View : 18 | Download : 0

Publication Date : 2016-06-10

Article Type : Research Paper

Abstract :İstanbul’un fethi ile Osmanlı Devleti’nin başkenti İstanbul’a taşındı ve Asya ile Avrupa’nın iki yakasını birbirinden ayıran suyolu da Türk Boğazları oldu. Karadeniz’in kuzey sahillerine ulaştıktan sonra Boğazlar Çarlık Rusya’sı için bir güvenlik ve ticaret sorunu haline geldi. Lakin 19. yüzyılın son çeyreğine kadar Rusya’nın İstanbul ve Boğazlara yönelik tutkusu gerçekleşemedi fakat sona da ermedi. 1877-78 Savaşı Osmanlı Devleti için yıkıcı sonuçları da beraberinde getirirken, Rusya’ya Boğazları kontrol edebilme fırsatını sağladı. Dönemin denge politikası Rusya’nın Boğazlar’da askeri kontrol kurmasını engellemişti fakat 1878 yılından sonra Rus menşeli ticaret gemilerinin Boğazlar’da elde etmiş olduğu seyrüsefer serbestisi tartışılamaz bir realiteydi. Osmanlı Hükümeti Rusya etkisini mümkün olduğu kadar azaltmak ve yeni duruma uyum sağlamak amacıyla Boğazlar’da işleyen ticaret gemileri için yeni bir Nizamname yayınlamak zorunda kaldı. Yeni Nizamname yabancı ticaret gemileri için, yasalara aykırı bir şekilde limanları terk etmeleri halinde Osmanlı makamları tarafından kendilerine dokunulamaması dahil bazı hak ve kurallar getirmekteydi.
Keywords : Türk Boğazları, Rusya, Dersaadet, limanlar, İngiltere