Düzyazı Şeklinde Yeniden Yazılan Anonim Bir Cümcüme Hikâyesi

Authors : Özkan DAŞDEMİR

Pages : 387-414

Doi:10.21563/sutad.187061

View : 17 | Download : 3

Publication Date : 2016-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :14. yüzyılda Hüsam Kâtib tarafından yazılmış olan Dâsitân-ı Cümcüme Sultan, Feridüddin Attâr’ın eserinden iktibas edilen dinî-didaktik mahiyette küçük bir manzumedir. Hikâyede Hz. İsa’nın yol üzerinde bir kuru kafa ile karşılaşması ve kuru kafayı diriltmesi konu edilmiştir. Kuru kafanın cehennemde başından geçen olayların anlatıldığı bölümler fantastik bir düzlemde ele alınmış olmakla birlikte; insanlara cehennem ahvalinden haberler verilmek suretiyle metin didaktik bir özellik kazanmıştır. Hikâyenin değişik kütüphanelerdeki mecmua ve cönklerde bulunan mesnevi örnekleri çeşitli araştırmacılar tarafından işlenmiştir. Türk edebiyatında tespit edilebilen tek mensur örnek ise çalışmamızda incelediğimiz Hazâ Kitâb-ı Cümcüme-i Mübârek başlıklı metindir. Çalışmamızda bu metin yeni harflere aktarılarak tanıtılmış, hikâyenin motif sırası mesnevi nüshalarıyla karşılaştırılmış, hikâyede karakteristik özellik gösteren kuru kafa ve kemikten diriltme motifleri üzerinde geniş olarak durulmuş, söz konusu motiflerin Türk halk anlatılarında tespit edilebilen örnekleri gösterilmiştir.
Keywords : Cümcüme, Hz İsa, kuru kafa, kemikten diriltme, cehennem