İngilizlerin Raporlarında Atatürk’ün İlk İstanbul Ziyareti (1927)

Authors : Funda ŞİRİN

Pages : 245-261

Doi:10.21563/sutad.187115

View : 18 | Download : 2

Publication Date : 2016-06-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal’in Cumhuriyet dönemindeki ilk İstanbul ziyareti, o güne kadarki yurtiçi gezilerinden farklı olarak büyük bir ilgi ve merakla takip edildi. Bu ziya‐ ret, siyasetin olduğu gibi İstanbul ve Ankara basınının da en önemli gündemini oluşturdu. Yaklaşık üç ay kadar sürecek olan ziyaretin her aşaması büyük bir özen ve dikkatle takip edildi. Gazi’nin yaklaşık sekiz yıllık bir aradan sonra İstanbul’a gelmesi, bu tarihlerde Ankara’da olmak yerine İstanbul’da kalmayı tercih eden İngiltere’nin Ankara Büyükelçisi George R. Clerk’ın da çok yakından ilgilendiği bir gelişmeydi. Clerk, ziyaretin yapılacağına dair resmi açıklamalardan hemen sonra gündemine bu son derece önemli gördüğü gelişmeyi alarak Fore‐ ign Office rapor etmeye başlamıştır. Gazi’nin diğer yurt gezileri de İngiliz Büyükelçilik görev‐ lileri tarafından yakından takip edilmiştir. Ancak Cumhuriyet döneminin bu ilk İstanbul ziya‐ reti, Clerk’a göre diğer gezilerden çok daha farklı anlamlar taşıdığından son derece kritik ve önemli bir ziyaretti. Zira Gazi, Clerk’ın ifadesi ile Saltanat ve Hilafeti yıkan genç Cumhuriye‐ tin kurucusu olarak İstanbul’a gelmiştir.   George R. Clerk, bu ilk İstanbul ziyaretinin tüm ayrıntılarını Foreign Office rapor etmiş‐ tir. Raporlar aynı zamanda Clerk’ın 1927 yılı Türkiyesine bakışını da ortaya koyacak olan değerlendirmeler içermektedir.
Keywords : Atatürk, George R Clerk,  İstanbul, Gazinin sağlık durumu