OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN 17. YÜZYILDAKİ ‚ALACAKARANLIĞINDAN‛ BİR KESİT: TRABZON SUBAŞILARININ YERELLEŞMESİ

Authors : Turan AÇIK

Pages : 135-149

Doi:10.21563/sutad.270108

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2016-11-28

Article Type : Research Paper

Abstract :‚Klasik‛ dönemde merkezden atanan subaşıların yerini 17. yüzyılda sancakbeyiler ve beylerbeyiler tarafından atanan subaşılar almıştı. Bu durum subaşılık bağlamında nisbî bir yerelleşmeyi beraberinde getirmişti. Subaşı olarak atandıkları şehirler ile sosyo-ekonomik bağları olan bu yeni vazifeliler, söz konusu yerellikten kaynaklanan iktisadî muhtevaları ile geleneksel Osmanlı siyaset pratiğinden farklı bir görünüme işaret ediyorlardı. İltizâm üzere verilen ve gittikçe daha çok malî bir görev haline gelen subaşılığın bu yeni muhtevası, şehirle olan münasebetinde ‚salgunlar‛ şeklinde tezahür ediyordu. İşte 17. yüzyılın ilk yarısında Trabzon’daki subaşıların konu edinildiği bu yazıda, bilhassa şer‘iyye sicilleri üzerinden bu yeni subaşıların çalışma biçimleri örneklendirilmek istenmiştir. Bu şekilde 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun içerisinden geçtiği ‚alacakaranlığın‛ aydınlatılmasında küçük bir katkı yapmak hedeflenmiştir.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Trabzon, subaşı, beylerbeyi, iltizâm