Tarihî ve Çağdaş Türk Yazı Dillerinde Şart Kipi

Authors : Şahap BULAK

Pages : 71-97

View : 28 | Download : 14

Publication Date : 2011-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmamızda, dil bilgisi kitaplarında tasarlama kipleri içinde yer alan, genellikle dilek-şartkipi olarak anılan şart kipi ile ilgili, bugüne kadar dilbilimcilerimizin bu kip üzerine yaptıklarıçalışmalardan yola çıkarak metinlerden alınan örnekler ışığında, şart kipi eki -sA’nın yapısınınnasıl oluştuğu ve kökeninin ne olduğu üzerinde durulmuştur. Ayrıca tarihî süreç içinde EskiTürkçe, Orta Türkçe, Karahanlı Türkçesi, Harezm Türkçesi, Kıpçak Türkçesi, Eski OğuzTürkçesi, Çağatay Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi, Osmanlı Türkçesi gibi yazı dilleri dönemindeşart kipi eki -sA’nın geçirdiği şekil değişikliği, çekiminde kullanılan kişi eklerinin türlerive geçirdikleri şekil değişiklikleri yazılı kaynaklardaki örneklere dayanarak incelenmiştir.Kipin çağdaş Türk lehçelerindeki çekimi üzerinde durularak bu lehçelerdeki şart kipi eki, çekimindekullanılan kişi ekleri ve pekiştiriciler incelenmiştir. Ayrıca çağdaş lehçelerdeki ekleringeçirdiği şekil değişiklikleri ve aralarındaki farklar üzerinde durulmuştur.
Keywords : Dil bilgisi, tasarlama kipleri, dilek şart kipi, sA eki, şart kipinin işlevleri