GAZNELİ MAHMUD’UN MUTASAVVIFLARLA İLİŞKİSİ

Authors : Mustafa AKKUŞ

Pages : 353-369

Doi:10.21563/sutad.636253

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Gazneli Mahmud dönemi Sünni İslâm akaidinin tekâmül dönemlerinden biri olmuştur. Sultan Mahmud’un dini siyaseti çerçevesinde Gazneli topraklarında kelamî tartışmalara pek fırsat verilmemiş, Sünni İslâm anlayışı çerçevesinde tevazu ve hoşgörüyü ön planda tutan tasavvufi hareketler itibar kazanmıştır. İyi bir dini ve tasavvufi eğitim alan Gazneli Mahmud, sultanlığı döneminde Sünni âlimler ve mutasavvıflara değer vermiş, adlarına vakıflar kurarak bu düşünceyi hâkim kılacak medreseler ihdas etmiştir. Kendi siyasetine aykırı tüm itikadî inançlar ve tasavvufî anlayışlarla mücadele etmekten, hatta bu topluluklara karşı sefer düzenleyip savaşmaktan çekinmemiştir. Gazneli Mahmud’un dini eğitimi, tasavvufi yönü ve mutasavvıflarla ilişkileri doğrultusunda dönemin temel eserleri tabakât, terâcim ve menakıbnamelerinde birçok bilgiler rivayet edilmektedir. Bazı rivayetlerde onun kerametlerinden bahsedilirken, kalp gözü açık, velâyet sahibi bir mutasavvıf gibi anlatıldığı menkıbeleri mevcuttur. Bu çalışmamızda onun dini eğitimi ve bakış açısı, menkıbevi hayatı ile dönemin mutasavvıflarıyla ilişkileri anlatılmıştır.
Keywords : Gazneli Mahmud, Dini Siyaset, Tasavvuf, Gazneliler, Mutasavvıflar