RUS KAYNAKLARINA GÖRE SARIKAMIŞ HAREKÂTI

Authors : Ramin SADIGOV

Pages : 279-302

Doi:10.21563/sutad.636866

View : 26 | Download : 12

Publication Date : 2019-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :29 Ekim 1914’te Osmanlı’ya ait iki savaş gemisinin Karadeniz kıyısındaki Rus şehirleri Odessa, Sevastopol, Feodosiya ve Novorossiysk’i bombalaması üzerine Rusya hükumeti, Osmanlı ile diplomatik ilişkilerin kesildiğini ilan ederek İstanbul’daki Rus elçilik heyetini derhal ülkesine geri çağırdı. 2 Kasım’da Çar Nikola bir manifesto yayınlayarak Osmanlı Devletine savaş ilan etti ve Rus Kafkas Ordusu’na sınırı geçerek Osmanlı ordusuna saldırma emri verdi. Böylece Osmanlı Devleti fiilen I. Dünya Savaşı’na girmiş oldu. Rusya’nın savaş ilan etmesinden sonra Doğu Anadolu bölgesinde iki taraf arasında çatışmalar başladı. Rusya’nın amacı Osmanlı III. Ordusunun üssü olan Erzurum’u ele geçirmekti. Bunun bilincinde olan Osmanlı Devleti bir plan hazırladı. Plana göre öncelikle Rusya bölgeden atılacak ve Kars ile Ardahan kurtarılacaktı. Ardından Güney Kafkasya’ya ilerlenerek Bakü ele geçirilecek ve Rusya tahakkümü altında yaşayan bütün Türk-İslam halkları Çarlık aleyhine isyana teşvik edilecekti. Planı uygulamak için harekete geçen Osmanlı Devleti, 1914 yılının Aralık ayında oldukça riskli bir askeri operasyona karar verdi. Tarihe Sarıkamış Operasyonu diye geçen bu harekât yaklaşık 15 gün sürdü ve Osmanlı Devleti için büyük mağlubiyetle sona erdi. Bugün hala üzerinde büyük tartışmaların yapıldığı Sarıkamış Harekâtı hakkında Rus kaynaklarının verdiği bilgiler kuşkusuz çok önemlidir. Bu çalışmada arşiv kaynakları dışındaki Rus basını ve literatürünün Sarıkamış Harekâtı’na bakışı irdelenmiş, harekâtla ilgili görüşlerine yer verilmiştir.
Keywords : I Dünya Savaşı, Sarıkamış Harekâtı, Çarlık Rusyası, Osmanlı Devleti