NİHÂLÎ İBRÂHÎM İBN SÜLEYMÂN HALÎFE VE MİR’ÂTÜ’L-‘UKALÂ ADLI ESERİ

Authors : Mehmet ALTUNMERAL, Mehmet Yunus YAZICI, Hayrettin BAHAR

Pages : 143-158

Doi:10.21563/sutad.986494

View : 24 | Download : 8

Publication Date : 2021-08-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahlak; insandaki iyi ve kötü huyların, yaratılış özelliklerinin, faziletlerin tümü için ortak kullanılan bir isimdir. Bu konu din, felsefe, mantık, siyaset vb. alanlarda olduğu gibi edebiyat alanında da işlenmiştir. Pend-nâme, siyaset-nâme, nasihat-nâme gibi edebî türlerle hikemî şiirler ahlak merkezinde oluşturulmuştur. Bunun yanında Ahlâk-ı Alâ’î, Ahlâk-ı Muhsinî, Mir’âtül-Ahlâk gibi önemli eserler edebiyat tarihimizde yerini almıştır. Nihâlî İbrâhîm ibn Süleymân Halîfe tarafından hicrî 1213 insert ignore into journalissuearticles values(m. 1798/1799); yılında kaleme alınan Mir’âtü’l-‘Ukalâ adlı eser de bunlardan biridir. Tıp ilmiyle ilgilenen ve bir müddet Mekke ve Medîne’de evrak memurluğu yapan Nihâlî, eserini Sultan III. Selim’in tahtta bulunduğu dönemde tamamlanmıştır. Makalenin giriş bölümünde ahlak ve ahlak ile ilişkili ilimler hakkında durulmuştur. Bunun yanında ahlak disiplini ile ilgili eser veren müellifler ve eserleri zikredilmiştir. Girişten sonra biyografik ve bibliyografik kaynaklar ışığında Nihâlî’nin hayatı hakkında yazılanlar tartışılmış ve kendi eserlerinden hareketle müellifin hayatı kaleme alınmıştır. Ardından ona ait eserlerin tanıtımına, Mir’âtü’l-‘Ukalâ’nın muhteva ve üslup açısından incelemesine yer verilmiştir. Çok yönlü bir şahsiyet olan Nihâlî’nin yararlandığı kaynaklar, oluşturduğu tertip ve üzerinde durduğu kavramlar hakkında incelemede bulunulmuştur. Son olarak da eserin ulaşabildiğimiz dokuz nüshasının katalog bilgilerine yer verilerek yazmaların nüsha tavsifi yapılmıştır
Keywords : Nihâlî, Mirâtül Ukalâ, Ahlak, Tıp