‘Bağlam, Nasıl Terim Üretir?’: Osmanlı’daki Türkçe Matematik Terimlerinin Oluşumuna İşlevsel (Bağlamsal) Yaklaşım Temelli Bir Bakış

Authors : Şermin Kalafat

Pages : 267-291

Doi:10.21563/sutad.1405520

View : 80 | Download : 123

Publication Date : 2023-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Osmanlı’daki Türkçe matematik terimleri kültür dilbilimin bir nesnesi olarak düşünülüp terim oluşum süreçleri kavram bilimindeki (semasiology) işlevsel (bağlamsal) yaklaşım (functional (contextual) approach) açısından inceleniyor. İncelemede, kavram ve anlam oluşumları âlim/yazar-öğrenci/muhatap, kaynak dil-hedef dil ilişkilerinden kaynaklı iletişimsel bağlamların bir sonucu olarak tarihsel terim bilimi odağında dil, kültür ve çeviri bilimin ortak ilkesi "dil dünya görüşü” üzerinden değerlendiriliyor. Bunlara ek olarak, Türkçe telif ve tercüme bilim eserlerinin Anadolu’da yazılış sebebi olan muhatap ve hedeflerin doğrudan terim üretimine sebep oldukları savunuluyor. Bu bakımdan makale, kültürün ve iletişimi var eden bağlamların bir terimin oluşumundaki etkisinin biçim bilgisel yöntemlerden daha kuvvetli olduğunu vurgulamaya yönelik bağlamsal analize dayalı kuramsal bir yorum sunuyor.
Keywords : Terim, kavram bilimi, işlevsel bağlamsal yaklaşım, matematik, Türkçe, Osmanlıca