Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programları Ekseninde Köktürk Yazıtları

Authors : Metin Oktay

Pages : 293-306

Doi:10.21563/sutad.1405521

View : 72 | Download : 80

Publication Date : 2023-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Köktürk Yazıtları VIII. yüzyılda II. Köktürk Kağanlığı Dönemi’nde oluşturulmuş mezar taşlarıdır. Türk diline, Türk folkloruna, Türk inanç sistemine, Türk mitolojisine, Türk askerlik sistemine, Türk devlet yönetimine dair önemli bilgilerin yer aldığı Köktürk Yazıtları Türk tarihinin, kültürünün ve edebiyatının bilinen en eski yazılı belgesi olma özelliği taşımaktadır. Türk adının geçtiği ilk metin olan Köktürk Yazıtları, aynı zamanda millî kimliğimizin oluşumunu sağlayan eşsiz hazine niteliğindedir. Her toplum, yeni nesillerinin belli bir plan ve sistem dairesinde yetişmeleri için çaba gösterirler. Millî Eğitim Bakanlığı da öğrencilerin tarihî ve millî bilinç açısından istenilen seviyede yetişmelerini sağlamak amacıyla değerler eğitimini programına almıştır. Bu bağlamda Türk milleti için tarihî ve millî değeri emsalsiz olan Köktürk Yazıtları, oldukça önemli bir işleve sahiptir. Bu çerçevede 1924 yılında hazırlanan Cumhuriyet Dönemi’nin ilk dil ve edebiyat öğretim programında Köktürk Yazıtları’na yer verilmiştir. Sonraki yıllarda hazırlanan bazı programlarda ise yazıtlara hiç yer verilmediği görülmektedir. Köktürk Yazıtları’nın ele alındığı birçok dil ve edebiyat programında; yazıtların kazanım, amaç, hedef ve yöntem bakımından nasıl işleneceği üzerinde durulmamıştır. Bu çalışmamızda; 1924, 1927, 1929, 1934, 1938, 1950, 1954, 1957, 1960, 1976, 1992, 2005, 2011, 2015, 2017 ve 2018 tarihli Türk dili ve edebiyatı öğretim programlarında Köktürk Yazıtları’na yer verilip verilmediği, yer verildiği programlarda nasıl ve ne şekilde ele alındığı karşılaştırmalı olarak incelenecektir.
Keywords : Köktürk Yazıtları, Köktürk Alfabesi, Göktürk Kitabeleri, Orhun Yazıtları, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programları