Tokat’ta Vatan Cephesi (1958-1960)

Authors : Betül Tekinsoy

Pages : 153-178

Doi:10.21563/sutad.1299677

View : 45 | Download : 42

Publication Date : 2024-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk siyasi hayatının kilometre taşlarından birisini oluşturan Demokrat Parti (DP), 1950 yılında yapılan seçimlerin sonucunda 27 yıllık tek parti iktidarına son vererek önemli bir başarı elde etmiştir. DP, iktidarının ilk dönemi olan 1950-1954 yılları arasında dış krediler ve tarımdan elde edilen gelirlerin artmasının da etkisiyle birçok önemli icraat gerçekleştirmiş ve 1954 seçimlerinde de halkın desteğini alarak iktidarını sürdürmeyi başarmıştır. Ancak 1954-1957 arası dönemde ülkede ekonomik sorunların baş göstermeye başlaması, iktidarın çıkardığı kanunlarla muhalefet, basın ve yargı üzerindeki baskısını arttırması ve 6-7 Eylül 1955 olayları gibi ülkenin dış dünyada itibarını sarsan durumların da ortaya çıkması, 1957 seçimlerinde DP’nin oylarının düşmesine, muhalefet partilerinin özgüveninin artmasına ve DP’ye karşı muhalefetlerini daha da sertleştirmelerine neden olmuştur. Ekim 1958 yılından itibaren DP’ye karşı ortak hareket etme kararı alarak birleşen muhalefet partileri Güç Birliği adında siyasi bir yapılanma oluştururken, Adnan Menderes de, 12 Ekim 1958 tarihinde Manisa mitinginde yaptığı konuşmasında muhalefetin yıkıcı faaliyetlerine karşı tüm vatandaşların dahil olacağı bir Vatan Cephesi kurulacağını belirtmiştir. Adnan Menderes’in bu çağrısı üzerine yurt genelinde olduğu gibi Tokat’ta da 1958-1960 yılları arasında çok sayıda vatandaş muhalefet partilerinden istifa ederek DP’ye katılmıştır. Çalışmamızda Vatan Cephesi’nin Tokat ve ilçelerindeki teşkilatlanması ve halkın Vatan Cephesi’ne katılmalarının nedenleri Adnan Menderes’e gönderilen telgraflar göz önünde bulundurularak, özellikle T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi’nden edinilen belgeler ve dönemin yerel basınındaki haberler dikkate alınarak incelenmiştir.
Keywords : Tokat, Demokrat Parti, Vatan Cephesi