Sultan Alp Arslan’ın Merkezi Otoriteyi Sağlama Çabaları 2: Herat ve Sağaniyan Seferleri

Authors : Özgür Tokan

Pages : 23-42

Doi:10.21563/sutad.1300543

View : 81 | Download : 56

Publication Date : 2024-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Büyük Selçuklu Devleti zaman zaman taht kavgaları ve iç isyanlarla sarsılmış ve bunların doğal sonucu olarak merkezi otoritesini kaybetmiştir. Bu duruma verilebilecek önemli örneklerden birisi devletin ilk hükümdarı Sultan Tuğrul’un hayatını kaybetmesiyle (Eylül 1063) yaşanmıştır. Bu sırada bir yandan veliaht Süleyman’ın hükümdarlığını tanımayan Kutalmış ve Musa Yabgu gibi hanedan üyeleri isyan etmiş, diğer yandan da Sağaniyan ve Huttelan emirleri merkeze karşı başkaldırmıştır. Fakat bu isyanlarla çözülmeye başlayan devleti içinde bulunduğu durumdan siyasi ve askeri alanlarda oldukça tecrübeli olan Alp Arslan kurtarmıştır. Alp Arslan gerçekleştirdiği askeri seferlerle önce Huttelan’ı ve Musa Yabgu’un isyan teşebbüsüyle ele geçirdiği Herat’ı daha sonra da Sağaniyan’ı kontrolü altına alarak buraları tekrar merkeze bağlamıştır. Onun bu başarısı hem Melik Kutalmış karşısına güçlü bir şekilde çıkıp tahtı elde etmesine hem de sonraki askeri seferlerini batı yönünde gerçekleştirmesine imkân sağlamıştır. Daha önceki bir çalışmamızda burada bahsi edilen Huttelan seferi ele alınmış ve incelenmiştir. Bu çalışmada ise geriye kalan iki sefer, yani Herat ve Sağaniyan üzerine yapılan askeri seferler ele alınmıştır.
Keywords : Özbekistan, Sağaniyan, Selçuklular, Alp Arslan