Sezgi Kavramı Işığında Magda Szabó’nun Kapı Kitabındaki Yaşlılık-Bilgelik İlişkisi

Authors : Tuba Sütlüoğlu

Pages : 42-47

View : 85 | Download : 91

Publication Date : 2025-01-20

Article Type : Other Papers

Abstract :1917-2007 yılları arasında yaşamış Macar yazar Magda Szabó tarafından kaleme alınan Kapı (1987), yazarın hayatının bir döneminden kesitler taşıması itibarıyla öz yaşam öyküsü özellikleri gösteren bir roman olarak değerlendirilir. Kitabın ilk Türkçe baskısı 2007 yılında Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkmıştır. 2011 yılında Macar yönetmen István Szabó tarafından aynı isimle sinemaya uyarlanan Kapı, yayınlandıktan on altı yıl sonra, 2003 yılında, yazarına Femina edebiyat ödülünü kazandırır. Yazarın doğduğu 1917 yılından romanın geçtiği 1960’ları içine alan süreç -kitap da yer verilmese de- Macaristan siyasi tarihinin çalkantılı dönemidir. I. Dünya Savaşı yenilgisiyle Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun dağılması ve 1918’de Macaristan’ın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra siyasi iklimin çok hızlı değiştiği ülkede, siyasi çalkantılar II. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle de devam eder. Soğuk Savaş döneminde Sovyet Blok içerisinde yer alan Macaristan’ın 1949-1956 dönemi, aynı zamanda, yazı kariyerine şiirle başlayan Szabó’nun sakıncalı yazar olarak görüldüğü; layık görüldüğü Baumgarten Ödülü’nü alamadığı; Kültür Bakanlığı’ndaki işinden kovulup ilkokulda öğretmenlik yapmaya zorlandığı yıllardır. Macar devriminden sonra değişmeye başlayan siyasi iklimle birlikte, 1958 yılında ilk romanı Fresco’yu yayımlayabilen yazar hem ülkesinde hem de uluslararası alanda ün kazanır ve artık daha fazla üretmek derdindedir (Szabó, 2022). Kapı’daki olaylar yazarın hayatındaki bu yeni dönemde, 1960’lı yıllarda, Macaristan’da geçer.
Keywords : yaşlılık, bilgelik, sezgi, Magda Szabó, kapı