Türkçe Öğretiminde “Hazırlıksız Konuşma” Sorunu

Authors : Firdevs GÜNEŞ

Pages : 109-124

Doi:10.29250/sead.742337

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2020-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Konuşma, dinlemeyle birlikte geliştirilen bir öğrenme alanıdır. Çocuklar önce dinlemeyi sonra konuşmayı öğrenirler. Konuşma okuma ve yazma becerilerinin alt yapısını oluşturmaktadır. Bu nedenle çoğu ülkede konuşma öğretimine ayrı bir önem ağırlık verilmektedir. Bu amaçla dil öğretimi programları özenle hazırlanmakta, konuşmanın bilimsel süreç ve temelleri dikkate alınmaktadır. Günümüz dil öğretim yaklaşım ve teorilerine göre konuşma üç aşamada gerçekleşmektedir. Bunlar zihinsel hazırlık, zihinde düzenleme ve sözlere aktarmadır. Öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirmek için bu aşamalara ağırlık verilmesi gerekmektedir. Oysa ülkemizdeki bazı kaynaklarda ve Türkçe öğretim programlarında hazırlıksız konuşmadan bahsedilmektedir. Bu çalışmada konuşma konusunda çeşitli kaynaklar ile ilk ve ortaokul Türkçe öğretim programlarındaki konuşma kazanımları incelenmiştir. İnceleme sonucunda 2017,2018 ve 2019 Türkçe Öğretim Programlarında verilen konuşma kazanımlarının dil öğretim yaklaşım ve teorilerine uygun olmadığı saptanmıştır. Kazanımların sayıca çok az olduğu, zihinsel hazırlık ve işlemlere yer verilmediği görülmüştür. Bu programla yetişen öğrencilerin konuşmada ciddi sorunlar yaşaması kaçınılmazdır. Bu durum hem öğrencilerin geleceğini hem de Türkçe öğretiminin niteliğini olumsuz etkilemektedir. Ülkemizde güncel dil öğretim yaklaşımlarına uygun Türkçe öğretim programının hazırlanması, konuşmanın zihinsel boyutlarına ağırlık verilmesi önerilmektedir.
Keywords : Türkçe öğretimi, konuşma, zihinsel süreçler