Geleceğe Dönük Kurtarıcı Beklentisinin Apokaliptik Temelleri: Mesih/Mehdi Tasavvuruna İlişkin Bir Analiz

Authors : Fadıl AYĞAN

Pages : 225-259

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Geleceğe dönük bir kurtarıcı beklentisi, her dinî gelenekte nitelikleri ve faaliyetleri farklılık gösterse de dinlerin çoğunda mevcut bir inançtır. Yahudilik ve Hıristiyanlık’ta Mesih inancı merkezi bir konumdadır. Yahudilik ve Hıristiyanlık açısından bakıldığında gerek kutsal metinlerde gerekse tarihî süreçte farklı Mesih tipolojilerinin olduğu görülmektedir. Apokaliptik dönem ve bu dönemde yazılan apokaliptik literatürde ise Mesih beklentisi önemli ölçüde değişime uğramıştır. Bu literatürde beklenen Mesih beşer üstü mitolojik bir kahraman olarak tasvir edilir. Mesih beklentisine ilişkin bölümlerde sembolik üslup ve mitolojik materyal, bu tasvir ve anlatımların temel özelliğidir. İslam’da Hz. Muhammed son peygamber olarak tanımlanmış ve kurtarıcı beklentisi inancın temel bir unsuru olarak görülmemiştir. Bununla birlikte İslam geleneğinde kurtarıcı beklentisi nüzul-i İsa ve mehdi inancı olmak üzere iki veçhesiyle varlık göstermiştir. Bu çalışmada İslam geleneğinde toplumda var olan Mesih/Mehdi tasavvuru apokaliptik gelenekle karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırma kurtarıcının şahsiyeti ve nitelikleri, gelmesinden önceki dönem, faaliyet göstereceği dönem, zaman tasavvuru ve sembolik üslup gibi başlıklardan hareketle yapılmıştır.   
Keywords : Mesih, Mehdi, Apokaliptik Literatür, Sembolizm, Mitoloji