ARKETİPSEL BAKIŞ AÇISIYLA EDİP CANSEVER’İN ŞİİRLERİNİN İNCELENMESİ

Authors : Mustafa KARABULUT

Pages : 1-12

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2016-05-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Edebî eserler, bireyin duygu ve düşünce dünyasına yönelmekle beraber, kişinin bilinçaltı tarafını sembolik veya imgesel boyutta ortaya koyabilir. Bu bakımdan edebi eserlerdeki arketipsel yapılar, eserin şifrelerinin çözülmesine ve kolektif bilinçaltının gün ışığına çıkmasına yardımcı olur. Şiir ve roman incelemelerinde yazarın bakış açısına göre farklı yöntemler uygulanabilir. Bu yöntemlerden biri de “arketipsel inceleme”dir.Arketip; ilk örnek, asıl numune, prototip anlamlarına gelmekte olup Jung’un analitik psikolojisinde ego, kişisel bilinçdışı ve kolektif bilinçdışı ile kişiliğin en önemli unsurlarındandır. Jung’a göre kökensel bilinçdışı bireysel bilinçleri çepeçevre sarmıştır. Jung, arketipleri ortak bilinçdışını oluşturan yapılar olarak tanımlar. Jung’ın kolektif bilinçdışında bulunan ögeler olan arketipler, davranış kalıpları olarak da bilinir.Jung, kolektif bilinçaltını oluşturan ögeler olan arketipleri dominantlar, mitolojik ya da ilkel figürler olarak da ortaya koyar. Psikanalizde benlik insert ignore into journalissuearticles values(self);, anne, gölge, persona, anima, animus vb. arketipleri dikkat çeker. Edip Cansever’in şiirlerinde bu arketiplerden persona, anima ve animus ve gölge arketipleri ile karşılaşırız. Bu yazıda amacımız, öncelikle arketip kavramını açıklamak, daha sonra ise Edip Cansever’in şiirlerinde görülen arketipleri ortaya koymaktır.
Keywords : Arketipsel sembolizm, Carl Gustav Jung, Türk şiiri, Edip Cansever